Zazwyczaj zmianę pracy poprzedza okres wypowiedzenia, często też pracodawca wysyła wtedy pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy. Nie jest to jednak reguła. Przy dobrej woli byłego pracodawcy pracę możemy zmienić nawet z dnia na dzień.

Czy w przypadku, kiedy przebywam na urlopie wypoczynkowym, mogę podpisać z pracodawcą wypowiedzenie za porozumieniem stron (bez okresu wypowiedzenia) i przerwać ten urlop, jednocześnie podejmując pracę u innego pracodawcy?

Na pytanie odpowiada Andrzej Fortuna – radca prawny z kancelarii Radcy Prawnego Fortuna

Na pytanie czytelnika należy odpowiedzieć twierdząco. Nie ma przeciwwskazań, aby podczas urlopu wypoczynkowego pracownika strony stosunku pracy porozumiały się w przedmiocie natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę oraz aby kolejno pracownik podjął pracę u nowego pracodawcy.

Zgodnie z art. 30 § 1 Kodeksu pracy umowa o pracę rozwiązuje się:
1. na mocy porozumienia stron;
2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
4. z upływem czasu, na który była zawarta.

Na podstawie przedstawionego przepisu należy doprecyzować, że stosowane w języku potocznym określenie, jakim tutaj posługuje się także czytelnik – a mianowicie „wypowiedzenie za porozumieniem stron” – nie jest prawidłowe. Prawo przewiduje bowiem albo porozumienie rozwiązujące umowę (czyli ustalenia dokonane obustronnie), albo tzw. wypowiedzenie (czyli jednostronne spowodowanie ustania stosunku pracy – czy to przez pracownika, czy przez pracodawcę, przy zachowaniu okresu wypowiedzenia). Dodatkowo oczywiście rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić poprzez jednostronną decyzję każdej ze stron w trybie natychmiastowym albo też umowa może rozwiązać się bez konieczności podjęcia dodatkowych czynności – jeśli w  samej umowie określono czas, na jaki została ona zawarta.

W doktrynie prawa zaznacza się, że skoro porozumienie stron zostało wymienione w pierwszej kolejności wśród sposobów rozwiązania stosunku pracy, jest ono preferowane przez ustawodawcę, a tym samym może być zawarte w każdym czasie, nawet w trakcie urlopu wypoczynkowego.

Urlop wypoczynkowy stanowi bowiem okres ochronny pracownika – ale jedynie przed wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę (art. 41 Kodeksu pracy). Nie chroni on natomiast przed rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, a tym bardziej w pełni dopuszczalne jest, aby w okresie urlopu wypoczynkowego to pracownik jednostronnie rozwiązał umowę o pracę, czy to za wypowiedzeniem, czy bez wypowiedzenia. Nie ma także prawnych przeciwwskazań, aby strony w tym czasie zawarły porozumienie rozwiązujące umowę o pracę.

Porozumienie rozwiązujące umowę o pracę to bowiem nic innego, jak po prostu umowa pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, w przedmiocie tego, że kończą oni stosunek pracy w terminie przez siebie ustalonym – czy to od razu, czy też po upływie jakiegoś określonego zgodnie czasu. Przy porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę nie ma bowiem konieczności zachowania swoistego okresu wypowiedzenia. Strony mogą ustalić, iż stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu już w chwili podpisania porozumienia albo wręcz przeciwnie – mogą określić datę rozwiązania umowy na późniejszą niż nawet ta, jaka by wynikała z rozwiązania umowy za wypowiedzeniem.

W porozumieniu rozwiązującym stosunek pracy można uregulować także inne kwestie związane z dotychczasową umową – jeśli oczywiście nie naruszy to bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa pracy służących ochronie pracownika. Kodeks pracy nie przewiduje przy tym obowiązku zachowania określonej formy porozumienia, jednakże zachowanie formy pisemnej będzie istotne z punktu widzenia kwestii dowodowych.

Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że rozwiązanie umowy o pracę w trakcie urlopu wypoczynkowego nie oznacza „przepadku” niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Ta część urlopu, która miała być wykorzystana po umówionym rozwiązaniu umowy o pracę, przestaje być udzielonym pracownikowi urlopem i albo zostaje rozliczona ekwiwalentem za niewykorzystany urlop, albo też przechodzi do kolejnego pracodawcy (gdyby u dotychczasowego pracodawcy wykorzystano już cały urlop proporcjonalny do okresu zatrudnienia w tym podmiocie – art. 1551 Kodeksu pracy).

Na marginesie jedynie sygnalizuję, że niekiedy podjęcie pracy u nowego pracodawcy, nawet po rozwiązaniu poprzedniej umowy, jest obarczone pewnymi obostrzeniami – np. jeśli z poprzednim pracodawcą zawarta była umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy w zamian za stosowne odszkodowanie należne pracownikowi (art. 1012 Kodeksu pracy). W takiej bowiem sytuacji pracownik przechodzący do konkurencyjnej firmy naraża się na odpowiedzialność. Niemniej kwestie te wykraczają już poza istotę zapytania czytelnika.