1. ZMIANY W PRZEPISACH

Zmiany w ustawie o rachunkowości

Z dniem 5 września 2014 roku weszła w życie ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. 2014 r. poz. 1100). Wprowadzone zmiany mają na celu implementację dyrektywy unijnej 2013/34/UE. W swym założeniu przepisy dyrektywy mają za zadanie wprowadzenie uproszczeń sprawozdawczości finansowej, przy czym zmiany te dotyczyć mają
w zasadzie głównie jednostek mikro. Nowe regulacje znajdą zastosowanie już przy sporządzaniu sprawozdań finansowych za rok 2014.

Sprawozdanie finansowe jednostek mikro składać się będzie jedynie z informacji ogólnych, bilansu wraz z informacjami uzupełniającymi do bilansu oraz rachunku zysków i strat. Oczywiście, stosowanie uproszczeń nie jest obligatoryjne.  Jednostce mikro, która zdecyduje się na korzystanie z uproszczeń sprawozdawczych, nie wolno stosować wyceny aktywów
i pasywów według wartości godziwej ani skorygowanej ceny nabycia. Przy wycenie stosowane będą wówczas ceny historyczne.

 Projekt zmian dotyczący sporów konsumenckich

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoczął konsultacje społeczne dotyczące projektu założeń do ustawy o pozasądowym załatwianiu sporów konsumenckich.

Głównym założeniem jest wprowadzenie postępowania mediacyjnego jako formy rozstrzygania sporów między przedsiębiorą a konsumentem. Rozstrzyganie sporów leżałoby nie
w kompetencji sędziów zawodowych, ale specjalnie powołanych mediatorów,
często posiadających wykształcenie fachowe związane z przedmiotem sporu. Zaletą proponowanej zmiany byłaby, z pewnością, szybkość postępowania, a także niższy koszt,
mniej – niż sądowa – sformalizowana procedura. Polubowne rozwiązywanie sporów dotyczyć miałoby większości z branż, poza niektórymi usługami edukacyjnymi oraz medycznymi.

1. Prawo energetyczne

Odszkodowanie przy decyzjach wywłaszczeniowych – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 sierpnia 2014 r. (sygn. I OSK 147/13)

W dniu 26 sierpnia 2014r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok, w którym stwierdził, że właścicielowi nieruchomości, przez którą przeprowadzona została sieć ciepłownicza, przysługuje odszkodowanie za korzystanie z tej nieruchomości, nawet jeżeli wniosek został złożony długo po położeniu rury (w przedmiotowej sprawie prawie 40 lat później).

W rozpatrywanej sprawie Prezydent Miasta Chełm w 1979 roku udzielił Wojewódzkiej Dyrekcji Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich zezwolenia na czasowe zajęcie działki Właściciela ze wskazaniem na cel w postaci budowy magistrali ciepłowniczej. 

W związku z decyzją, za stratę plonów Właściciel otrzymał odszkodowanie.

W lutym 2011 r. Właściciel złożył wniosek o odszkodowanie (w wysokości 160 000,00 zł)
za  korzystanie z części działki.

Właścicielowi odmówiono przyznania odszkodowania.

Właściciel złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, w której podnosił, że odszkodowanie, co do którego złożył obecnie wniosek nie zostało przyznane ani jemu, ani jego poprzednikom prawnym. Właściciel nieruchomości uzyskał jedynie odszkodowanie za straty w plonach oraz z tytułu rekultywacji gruntów. Odszkodowanie natomiast nie odnosiło się do obniżenia wartości gruntu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Właściciela. Zdaniem tego Sądu art. 216 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (j.t.: Dz.U. 2014r., poz. 518), jak również jakikolwiek inny przepis ww. ustawy, nie ma zastosowania do nieruchomości,
z których korzystanie zostało ograniczone w oparciu o przepisy ustawy z 1958r. o zasadach
i trybie wywłaszczania nieruchomości (i do stanów faktycznych sprzed wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy). Sąd stwierdził więc, że odszkodowanie nie należy się, ponieważ obecnie obowiązująca ustawa nie ma zastosowania do spraw, co do których przed jej wejściem w życie została wydana decyzja o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości bez ustalenia odszkodowania.

Naczelny Sąd Administracyjny, orzekający na skutek skargi kasacyjnej Właściciela, uchylił wyrok sądu I instancji oraz decyzje administracyjne.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że błędne jest stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, iż obowiązująca obecnie ustawa o gospodarce nieruchomościami nie może być zastosowana do decyzji administracyjnej z 1979 roku.

Sąd podkreślił, że przepisy obowiązujące w czasie wydawania decyzji wywłaszczeniowej w przedmiotowej sprawie również przewidywały przyznanie właścicielowi odszkodowania. Tym samym wniosek o takie odszkodowanie może zostać złożony również pod rządami ustawy obowiązującej obecnie, skoro prawo do odszkodowania za korzystanie z własności w takim wypadku (wywłaszczenie) nadal przysługuje.

 

III.           Prawo podatkowe

Nieodpłatne świadczenia pracownicze – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13

Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w zw. z art. 11 ust. 2-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), „rozumiane w ten sposób, że ‘inne nieodpłatne świadczenie’ oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika, są zgodne z art. 2 w związku z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”

Prezydent Konfederacji Lewiatan z siedzibą w Warszawie wniósł o stwierdzenie, że ww. przepisy w zakresie, w jakim przewidują opodatkowanie świadczeń: które są związane z działalnością gospodarczą pracodawcy, których wartości nie da się wyliczyć na podstawie metodologii wskazanej w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz które pracownik może otrzymać w związku ze stosunkiem pracy – są niezgodne z art. 2 i art. 217 Konstytucji.

Wnioskodawca wskazał, iż w przypadku świadczeń pracowniczych, pracodawca jest jednocześnie płatnikiem podatku, który jest zobowiązany obliczyć i przekazać organowi podatkowemu. Jednak problem tkwi w wyliczeniu „pozapłacowych świadczeń pracowniczych” – ich prawidłowej wysokości oraz podstawy. Wskazano, iż wyliczenie tych świadczeń ma znaczenie dla wysokości wynagrodzenia netto, wypłacanego pracownikowi. Ponadto, wnioskodawca wskazał na niekonstytucyjność przedmiotu opodatkowania.

W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny dokonał oceny sposobu oznaczenia przedmiotu opodatkowania. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, z których skorzystał dobrowolnie, zostały spełnione w jego interesie, korzyść ta jest przypisana indywidualnie pracownikowi i jest wymierna. Ponadto, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego dla określenia obowiązku podatkowego nie ma znaczenia różnica pomiędzy ceną zapłaconą przez pracodawcę a wartością przysporzenia po stronie pracownika.

W podsumowaniu orzeczenia, Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż przepisy podatkowe nie mogą kształtować pozycji pracowników w taki sposób, aby pozostawanie w stosunku pracy w nadmierny sposób obciążało strony stosunku pracy. Podkreślił, iż wprowadzanie dodatkowych utrudnień w rozliczaniu między pracownikami a organami podatkowymi nie może prowadzić do „nieracjonalnego podniesienia pozapłacowych obciążeń pracy i ucieczki ze sfery legalnego zatrudnienia, co nie sprzyja ochronie pracy”.

Należy wskazać, iż w ocenie Trybunału Konstytucyjnego ww. przepisy zgodne są z Konstytucją, jednakże nie każde świadczenie uzyskane przez pracownika od pracodawcy podlega opodatkowaniu PIT, muszą zostać spełnione przesłanki w zakresie oceny sposobu oznaczania przedmiotu opodatkowania oraz finansowane przez pracodawcę świadczenie musi mieć charakter wymierny oraz zindywidualizowany.

Nowelizacja przepisów o podatku dochodowym

Nowelizacja wprowadza przepisy dotyczące warunków oraz zasad: opodatkowania w odniesieniu do dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych oraz ustalania wartości początkowej środków trwałych w spółdzielniach europejskich i spółkach europejskich, a także zakładach zagranicznych położonych na terytorium Rzeczypospolitej.

Nowelizacja objęła swym zakresem przede wszystkim opodatkowanie dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych, czyli tak zwanych CFC (z języka angielskiego Controlled Foreign Corporation) – „spółek córek” zarejestrowanych za granicą. Według nowych przepisów za CFC uznaje się spółki, w których polski podatnik posiada min. 25 % udziałów w kapitale lub 25 % głosów w organach kontrolnych lub stanowiących, lub 25 % udziałów, z którymi związane jest prawo do uczestniczenia w zyskach tej spółki. Ponadto, taka spółka musi być zlokalizowana
w kraju, w którym opodatkowanie jest niższe o min. 25 % w odniesieniu do stawki CIT w Polsce. Dodatkowo przychody takiej spółki winny co najmniej w 50 % mieć charakter finansowy (np. z dywidend, przychodów uzyskanych w wyniku zbycia udziałów czy innych przychodów z udziałów).

W przypadku spełnienia powyższych przesłanek, spółki te będą musiały odprowadzać  w Polsce podatek od dochodów uzyskanych przez ich zagraniczne spółki zależne w  wysokości 19 %.

Zgodnie z ww. ustawą wprowadzone zostały również nowe zwolnienia podatkowe w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wolne od podatku dochodowego będzie na przykład wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego (dodany pkt 120 a art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

1. Dział procesowy

Rozporządzenie w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności

W dniu 2 września 2014r. weszło w życie Rozporządzenie z dnia 6 sierpnia 2014r. w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności (Dz.U. 2014r., poz. 1092, dalej jako: Rozporządzenie).

Rozporządzenie zostało dostosowane do zmian w Kodeksie postępowania cywilnego w zakresie postępowania klauzulowego oraz klauzuli wykonalności.

Zgodnie z §1 ust. 1 Rozporządzenia ustalona została następująca treść klauzuli wykonalności: „W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia ….. 20….. r. Sąd ….. w ….. / Referendarz sądowy w Sądzie ….. w ….. stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości / w zakresie ….. oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.”

Jeżeli klauzula wykonalności umieszczana będzie na wyroku, opuszczane będą wyrazy: „W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej”.

Jeżeli klauzula wykonalności umieszczana będzie na orzeczeniu, w treści klauzuli zaznacza się, czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne.

Jeżeli klauzula wykonalności nadawana będzie tytułowi egzekucyjnemu, opiewającemu na walutę obcą, jej treść uzupełniona będzie poprzez stwierdzenie: „Sąd/Referendarz sądowy zobowiązuje komornika do przeliczenia świadczenia pieniężnego wyrażonego w walucie obcej na walutę polską według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu nie sporządza się – na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi”.

Ponadto, w treści klauzuli umieszczanej bezpośrednio na tytule egzekucyjnym znajdzie się treść: „Koszty postępowania klauzulowego należne wierzycielowi od dłużnika wynoszą ….. .”

Rozporządzenie precyzuje także regulacje przewidujące umieszczenie w klauzuli numerów identyfikacyjnych stron. Mianowicie §4 Rozporządzenia stanowi, że w treści klauzuli wykonalności oprócz wymienionych powyżej elementów wskazuje się numer PESEL lub NIP wierzyciela i dłużnika będących osobami fizycznymi, jeżeli są oni obowiązani do jego posiadania lub posiadają go, nie mając takiego obowiązku, lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP wierzyciela i dłużnika niebędących osobami fizycznymi, którzy nie mają obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli są oni obowiązani do jego posiadania. 

Przepisy Rozporządzenia nie będą miały zastosowania do klauzul nadawanych orzeczeniom, które wydano w postępowaniach wszczętych przed dniem 7 lipca 2013 r.

Rozstrzygnięcie sądu przy skardze na bezczynność organu

W dniu 26 czerwca 2014r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wydał wyrok w sprawie dotyczącej skargi na bezczynność organu administracji publicznej (sygn. akt II SAB/Ol 52/14).

Sprawa zainicjowana została przez mieszkankę gminy, która zwróciła się do wójta o udzielenie informacji publicznej w drodze publikacji na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej. Przedmiotem informacji publicznej miał być rejestr umów cywilnoprawnych, które zostały zawarte przez gminę w 2013r. Wnioskodawczyni określiła przy tym dane, jakie rejestr powinien zawierać.

Rejestr taki został wprawdzie opublikowany w sposób wskazany we wniosku, lecz zawierał on tylko część danych wskazanych przez Wnioskodawczynię. W rejestrze nie znalazły się bowiem informacje w zakresie nazwy kontrahenta, wartości umowy, klasyfikacji budżetowej, jak również  nazwy jednostki odpowiedzialnej za wydatkowane środki.

Wobec powyższego, Wnioskodawczyni złożyła skargę na bezczynność wójta.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie stwierdził, że co do tych informacji, które były objęte wnioskiem, lecz nie zostały opublikowane, nie wydano decyzji odmawiającej ich udostępnienia. Tym samym, zdaniem Sądu, organ pozostawał w bezczynności w odniesieniu do rozpoznania wniosku w tym zakresie.

Jednocześnie Sąd podkreślił, że uwzględniając skargę na bezczynność organu, sąd administracyjny może tylko zobowiązać organ do rozpoznania wniosku, a więc do załatwienia sprawy w określonym terminie i w przewidzianej prawem formie. Sąd administracyjny nie może natomiast rozstrzygnąć uwzględniając skargę na bezczynność, czy żądana informacja publiczna powinna być udzielona (czy też są podstawy do odmiennego załatwienia sprawy).

Opóźnienia w sporządzaniu opinii skutkować mogą skreśleniem z listy biegłych sądowych – wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 01 września 2014 r.

W dniu 01 września 2014r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok w sprawie o sygn. VI SA/Wa 418/14, która dotyczyła skreślenia z listy biegłych sądowych.

W omawianej sprawie, biegła z zakresu architektury, budownictwa i wyceny majątkowej, wpisana na listę biegłych sądowych Sądu Okręgowego w Opolu, została zwolniona ze swej funkcji. Prezes ww. Sądu wskazał, że biegła z opóźnieniem sporządzała opinie. Co więcej, biegła
nie zawiadamiała Sądu o istniejącej potrzebie wydłużenia terminów do sporządzania opinii,
nie odbierała kierowanych przez Sąd wezwań, ani nie odpowiadała na próby kontaktu telefonicznego.

Nie akceptując decyzji Prezesa Sądu, biegła odwołała się od niej do Ministra Sprawiedliwości.

Minister Sprawiedliwości w dniu 31 października 2013r. podjął decyzję utrzymującą w mocy decyzję Prezesa Sądu Okręgowego w Opolu, w której zaaprobował zajęte przez Prezesa stanowisko w sprawie.

Wobec powyższego biegła odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, podnosząc, że powodem opóźnień w sporządzaniu opinii były jej kłopoty osobiste. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę biegłej. Sądu wskazał, że jego zdaniem w sprawie prawidłowo zastosowano §6 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie biegłych sądowych(Dz.U. 2005r., nr 15, poz. 133), zgodnie z którym „prezes może zwolnić z funkcji biegłego z ważnych powodów, w szczególności jeżeli nienależycie wykonuje on swoje czynności„.

Sąd podkreślił także, że prawidłowe było utrzymanie w mocy decyzji Prezesa Sądu Okręgowego w Opolu przez Ministra Sprawiedliwości, ponieważ swoim zachowaniem, będącym podstawą podjętych decyzji, biegła naraziła na szwank wizerunek wymiaru sprawiedliwości. Sąd wskazał nadto, że zdarzenia losowe nie mogą stanowić usprawiedliwienia dla uporczywie nagannego
w istocie  zachowania biegłej oraz tak częstych opóźnień w wykonywaniu opinii .

1. PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Zmiana ustawy Prawo zamówień publicznych

W dniu 13 września 2014r. wchodzi w życie ustawa z 11 lipca 2014r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. 2014r., poz. 1146, dalej jako: Ustawa). Ustawa ta zmienia ustawę z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (j.t.: Dz.U. 2013r., poz. 907), bowiem modyfikuje obowiązki Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w zakresie kontroli doraźnej.

Mianowicie, Ustawa wprowadza nowe brzmienie art. 165 ust. 4 Prawa zamówień publicznych, zgodnie z którym „Prezes Urzędu (Zamówień Publicznych) wszczyna kontrolę doraźną na wniosek instytucji zarządzającej, o której mowa w przepisach o Narodowym Planie Rozwoju, w przepisach o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz w przepisach o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 lub w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, lub w przepisach o pomocy społecznej, zwanej dalej „instytucją zarządzającą”, jeżeli z uzasadnienia wniosku instytucji wynika, że zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć wpływ na jego wynik”.

Obowiązek Zamawiającego – ustalenie, czy tajemnica przedsiębiorstwa istnieje

Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznała sprawę dotyczącą przetargu w zakresie obsługi prawnej, w ramach którego jedna z kancelarii, przedkładając dokumenty służące wykazaniu spełnienia warunku wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, opatrzyła je uwagą „tajemnica przedsiębiorstwa”.

Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że większość informacji zawartych w ww. dokumentach, mimo wskazania na tajemnicę przedsiębiorstwa, faktycznie tej tajemnicy nie stanowi i w związku z tym powinna być ujawniona.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 17 lipca 2014r. (sygn. KIO 1354/14) Izba stwierdziła, że: „Utajnienie wykazu usług oraz listów referencyjnych w przedmiotowym postępowaniu służyło wyłącznie utrudnieniu możliwości zweryfikowania przez innych wykonawców, czy przystępujący prawidłowo wykazał spełnianie warunku udziału w postępowaniu” (dokumenty dotyczyły przede wszystkim informacji o postępowaniach o udzielenie zamówień, które ponadto wykonywane były dla jednostek samorządu terytorialnego).

Krajowa Izba Odwoławcza wskazała ponadto, że konieczne było przede wszystkim zbadanie przez Zamawiającego przedłożonych przez kancelarię dokumentów, zamiast  automatycznego przyjęcia, że dane opatrzone przez Wykonawcę uwagą „tajemnica przedsiębiorstwa” nie mogą zostać ujawnione.

Izba podkreśliła, że często pozbawione podstaw okazuje się zastrzeganie tajemnicy przez Wykonawcę.

1. Prawo pracy

Projekty nowelizacji Kodeksu pracy

Projekt nowelizacji Ustawy  – Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 208 t.j.) przewiduje m.in. wydawanie orzeczeń lekarskich o częściowej zdolności do pracy, czy szczegółowe opisanie w skierowaniu na badania warunków pracy, zlecanie badań okresowych pracowników poza określonymi terminami.

Aktualnie lekarz medycyny pracy wydaje zaświadczenie (opinię), czy dany pracownik może wykonywać pracę na danym stanowisku. Natomiast projekt zakłada, iż lekarz będzie uprawniony m.in. określić maksymalną masę, którą będzie mógł przenosić pracownik czy wskazywać ograniczenia do wykonywania określonych czynności związanych z pracą. Ponadto, projekt przewiduje możliwość przeprowadzania, w określonych przypadkach, badań lekarskich, poza okresowymi – obecnie obowiązującymi, a także wymóg określania w skierowaniu na badania dokładnego opisu warunków pracy na określonym stanowisku.

Omawiany projekt obecnie jest na etapie konsultacji społecznych, które potrwają do końca września. Należy wskazać, iż odsyła on do szeregu rozporządzeń, których treść nie została jeszcze opublikowana, stąd nie są jeszcze znane szczegółowe regulacje proponowanych zmian.

Nowelizacja zakłada także zmianę przepisu odnoszącego się do zakazu wykonywania przez kobiety prac szkodliwych bądź uciążliwych dla zdrowia.

W projekcie przewidziano ponadto, iż wszystkie kobiety nie będą mogły wykonywać prac, które są związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, mogącym stwarzać zagrożenia dla zdrowia. Natomiast w odniesieniu do kobiet w ciąży i karmiących piersią nie będą one mogły wykonywać prac niebezpiecznych, szkodliwych bądź uciążliwych dla zdrowia, które mogą mieć negatywny wpływ na przebieg ciąży oraz karmienie. Szczegółowy wykaz prac zostanie określony w rozporządzeniu. Projekt nowelizacji znajduje się na etapie uzgodnień międzyresortowych.

VII.        Prawo Budowlane

Zastrzeżenie przez dewelopera możliwości umieszczenia bezpłatnej oraz bezterminowej reklamy na budynku – niezgodne z prawem

Jak wskazano w kilkunastu decyzjach Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (wydanych tylko w tym roku), deweloper nie ma prawa zastrzegać dla siebie możliwości umieszczenia bezpłatnej oraz bezterminowej reklamy na sprzedawanym  budynku. Zastrzeżenia te, jako niezgodne z prawem, uznano za klauzule zabronione.

W decyzjach podnoszono, że zastrzeżenia umowne dotyczące wskazanej kwestii mają charakter bezprawny i stanowią praktykę godzącą w interesy właścicieli lokali (w tym konsumentów). Według wskazań Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, prawo korzystania z nieruchomości wspólnej to również możliwość korzystania z dachu, czy elewacji budynku. Koszt ich utrzymania ponoszą właściciele nieruchomości. Co więcej, to właśnie właścicielom nieruchomości (zarówno mieszkań, jak i np. lokali usługowych) przysługuje również prawo udziału w zyskach związanych z użytkowaniem wspólnej części (proporcjonalnie do wielkości posiadanego lokalu). Stosowanie klauzul, o których mowa powyżej, stanowi ograniczenie prawa właścicieli do korzystania z części wspólnej oraz możliwości decydowania o jej przeznaczeniu (sposobie użytkowania).

Zgodnie z kodeksem cywilnym postanowienia, które nie zostały uzgodnione indywidualnie
nie wiążą konsumenta, gdy kształtują jego prawa i obowiązku w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. W związku z powyższym, jeżeli klauzula o takiej treści znajdzie się w umowie, nie wiąże strony z mocy prawa.

Wartość rynkowa nieruchomości nie uwzględnia podatku od towarów i usług

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 kwietnia 2014 r. (II OSK 2746/12) wskazał, że, określając wartość rynkową nieruchomości, rzeczoznawca majątkowy za podstawę wyceny stosuje ceny transakcyjne, które nie zawierają podatku od towarów i usług. Tym samym, wartość rynkowa wskazana w operacie szacunkowym powinna być pozbawiona tego podatku. Sąd podkreślił przy tym, iż rzeczoznawca powinien zamieścić stosowną wzmiankę na ten temat w operacie szacunkowym.

Kwestia sporna dotyczyła pytania, czy rzeczoznawca majątkowy sporządzając operat szacunkowy, stosując podejście porównawcze, wartość przyjętych do porównania nieruchomości ujmuje wraz z podatkiem VAT. Innymi słowy, czy cena transakcyjna nieruchomości w operacie szacunkowym powinna stanowić cenę brutto (uwzględniającą podatek VAT), czy raczej zasadne jest stosowanie cen netto.

Sąd wskazał, że: „przyjęcie poglądu, iż podatek VAT jest elementem wartości nieruchomości oznaczałoby, że ta sama nieruchomość w zależności od rodzaju właściciela (podatnika podatku VAT lub nie) mogłaby mieć kilka wartości, choć naprawdę jej wartość jest taka sama.” Podkreślono jednocześnie, że najważniejsze znaczenie należy przypisać wartości nieruchomości, gdyż to ona stanowi podstawę ustalania ceny.

Wskazanie przez projektanta konieczności wykonania dokumentacji geologiczno-inżynierskiej jest dla inwestora obligatoryjne

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 września 2014 r. (II OSK 1860/13) jednoznacznie stwierdził, że w przypadku wskazania przez projektanta konieczności opracowania warunków geologicznych w zakresie określonej inwestycji, stanowisko to jest dla inwestora wiążące.

VIII.     Prawo Administracyjne

Zbyt długie zawieszenie działalności gospodarczej może skutkować jej wykreśleniem z rejestru

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 1 września 2014 r.
(VI SAB/Wa 31/14) stwierdził, że działalność gospodarcza podlega wykreśleniu z rejestru,
jeżeli przedsiębiorca w terminie 24 miesięcy nie wystąpi z wnioskiem o wpis o wznowienie działalności gospodarczej.

W stanie faktycznym sprawy, przedsiębiorca wnosił o sprostowanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie daty rozpoczęcia prowadzenia działalności. Przedsiębiorca wnioskował o wpisanie daty 25 sierpnia 2005 roku jako daty rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Wpis widniejący w rejestrze wskazywał jednak na datę 20 czerwca 2012 r. Sytuacja ta spowodowana była uprzednim zawieszeniem działalności gospodarczej. Okres zawieszenia trwał ponad dwa lata, po czym przedsiębiorca wnosił swą aktywność gospodarczą, jednak dopiero w czerwcu 2012 roku.

Sprawa rozpoznawana była przez Ministra Gospodarki. Minister utrzymując swoje stanowisko w sprawie (dotyczące zasadności dokonanego wykreślenia) wyjaśnił jednocześnie, że wpisanie daty 25 sierpnia 2005 r. jako daty rozpoczęcia działalności nie jest możliwe z uwagi na wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru na mocy decyzji administracyjnej, co było zgodne z art. 34 ust. 2 pkt. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. (Dz.U.2013.672 j.t. ze zm.).

W związku z faktem, iż Minister nie zmienił stanowiska w sprawie, przedsiębiorca złożył skargę na bezczynność organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skład orzekający jednak nie przyznał racji twierdzeniom skarżącego. Sąd uznał, iż wykreślenie wpisu
z rejestru, w wypadku wystąpienia okoliczności, o jakich była mowa w tej sprawie, nie podlega sprostowaniu.

1. PRAWO TRANSPORTOWE

Projekt nowelizacji ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji

Rząd podjął prace nad projektem nowelizacji ustawy z dnia 20 stycznia 2005 roku o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Nowelizacja ma dostosować polskie prawo do przepisów unijnych – dyrektywy 2000/53/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Celem nowej regulacji jest zmodyfikowanie systemu recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji tak, aby większa część powstających odpadów skierowana była do legalnych stacji demontażu (ograniczenie szarej strefy).

Planowane jest wprowadzenie opłaty depozytowej w wysokości 400 zł, którą uiszczać będą osoby rejestrujące używany samochód. W przypadku rejestracji nowego pojazdu, opłata ta nie będzie pobierana. Tak samo, jeżeli już za ten pojazd opłata taka została wpłacona. Opłata ta ma zastąpić obecnie obowiązującą opłatę recyklingową w wysokości 500 złotych.

Jeżeli samochód zostanie przekazany do demontażu, ostatni właściciel otrzyma premię, nawet jeżeli wcześniej nie została wpłacona opłata depozytowa. Premie te będą finansowane z opłat depozytowych. Zniesione zostaną dopłaty do recyklingu pojazdów.

Obowiązek zapewnienia punktów kasacji pojazdów spoczywać będzie na podmiotach wprowadzających pojazdy na rynek. Ilość i rodzaj tych punktów – w skali kraju
lub województwa uzależniona będzie od liczby samochodów wprowadzanych na rynek. Ilość punktów dokonująca kasacji pojazdów ma być jednak istotnie zwiększona.

Zakaz kierowania pojazdami należy interpretować ściśle

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 12 lutego 2014 r., sygn. akt
II SA/Bd 1490/13, wskazał, że orzeczony w wyroku karnym zakaz kierowania pojazdami
nie może być interpretowany rozszerzająco.

W stanie faktycznym sprawy, wobec kierowcy orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których prowadzenia wymagane jest prawo jazdy kategorii B na okres 2 lat oraz zakaz prowadzenia pozostałych pojazdów mechanicznych na okres 1 roku.

Kierowca posiadał prawo jazdy kategorii A, B, C, C+E i zwrócił je organowi. Po roku złożył w starostwie wniosek o zwrot zatrzymanego prawa jazdy kategorii A, C, C+E.

Starosta odmówił jednak zwrotu dokumentu.

Rozpoznając skargę na decyzję starosty, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wskazał, że starosta nie może rozszerzać zakazu kierowania pojazdami na inne kategorie, o których nie orzeczono w wyroku sądu karnego. Jeżeli osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów określonej kategorii, należy zwrócić dokument dotyczący innych kategorii. Źródłem obowiązku zwrotu dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami jest wyrok sądu, a nie decyzja organu administracji publicznej o cofnięciu uprawnień. Organ administracji stosować ma się do treści prawomocnego wyroku karnego.

1. PRAWO TELEKOMUNIKACYJNE

Nowelizacja ustawy o podatku od towaru i usług – uproszczenie rozliczania VAT m.in. w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych

3 września 2014 r. opublikowano Ustawę z dnia 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2014 poz. 1171), która wejdzie w życie 1 stycznia 2015 r. (z wyjątkiem przepisu o wyłączeniu z terytorium Unii Europejskiej francuskich terytoriów – regionów najbardziej oddalonych, a szczególności francuskiej wyspy Majotta, który wejdzie w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2014 r. oraz przepisów przejściowych umożliwiających rejestrację dla celów procedur szczególnych, których wejście w życie określono na 1 października 2014 r.).

Nowelizacja wprowadza opodatkowanie podatkiem VAT usług telekomunikacyjnych, elektronicznych, a także nadawczych – na rzecz podatników, którzy nie mają siedziby działalności gospodarczej w państwach Unii Europejskiej. Zgodnie z nową regulacją, podatek VAT będzie przypisany państwu członkowskiemu Unii Europejskiej, w którym konsument (odbiorca usługi) jest zlokalizowany.

W uzasadnieniu nowelizacji wskazano, iż – aby wprowadzone zasady określania miejsca świadczenia usług nie wymagały dla usługodawców znacznego obciążenia administracyjnego poprzez każdorazową rejestrację w państwie Unii Europejskiej, w którym siedzibę ma usługobiorca – postanowiono wprowadzić tzw. uproszczony system rozliczania podatku VAT. Uproszczony system rozliczania został przewidziany dla wszystkich podatników, którzy świadczą ww. usługi – zarówno w odniesieniu do podatników na terytorium Unii Europejskiej, jak i w odniesieniu do podatników, którzy swoją siedzibę mają zlokalizowaną poza obszarem Unii Europejskiej.

Wprowadzona regulacja przewiduje, iż podatnik, który postanowi rozliczyć podatek VAT za pomocą uproszczonej procedury, będzie mógł zarejestrować się w punkcie kompleksowej obsługi, położonym w danym państwie członkowskim – tzw. państwo członkowskie identyfikacji, w którym drogą elektroniczną będzie składał deklarację kwartalną VAT oraz będzie wpłacał należną wszystkim państwom Unii Europejskiej kwotę podatku VAT.
Kwoty te będą przekazywane odpowiednio państwom członkowskim Unii Europejskiej, w&n