80-433 Gdańsk, ul. Zawiszy Czarnego 6/1 58 340 47 63 Email: kancelaria@fortuna-krp.pl

Biuletyn - 09.2012 - Kancelaria Radcy Prawnego Fortuna Gdańsk

Biuletyn – 09.2012

I. ORZECZNICTWO
Pozorna umowa poręczenia może naruszać umowny zakaz zawarcia umowy przelewu wierzytelności Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III CZP 10/12 W dniu 20 kwietnia 2012 roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę, iż pozorna umowa poręczenia, zawarta dla ukrycia umowy przelewu wierzytelności przez wierzyciela zakładu opieki zdrowotnej z podmiotem profesjonalnie zajmującym się obrotem wierzytelnościami i pozasądową windykacją wierzytelności, może naruszać umowny zakaz zawarcia umowy przelewu wierzytelności. F. G. i P. K. wnieśli o zasądzenie od Szpitala Specjalistycznego w D. kwoty 10 752,51 zł z odsetkami ustawowymi tytułem zapłaty ceny za sprzedane i wydane pozwanemu towary. Powodowie wskazali, że poręczyli za zobowiązanie pozwanego, zawiadomili pozwanego o zawartej umowie poręczenia i jako poręczyciele uregulowali jego zadłużenie wobec wierzyciela – Centrali Zaopatrzenia Medycznego „Z.” Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podkreślił, że umowa poręczenia zawarta z podmiotami zawodowo zajmującymi się ściąganiem wierzytelności stanowi obejście zakazu przelewu wierzytelności. Sąd Najwyższy wskazał, iż formalnie zawarta umowa pomiędzy powodami a wierzycielem pozwanego stanowiła umowę poręczenia, a więc nie został naruszony umowny zakaz przelewu wierzytelności. Jednakże SN przyjął, iż okolicznościach niniejszej sprawy umowa poręczenia (art. 876 k.c.) może być też uznana za umowę pozorną, zawartą dla ukrycia innej czynności prawnej (art. 83 § 1 k.c.), mianowicie przelewu wierzytelności (art. 509 k.c.). Czynność prawna jest pozorna, gdy oświadczenie woli jest składane drugiej stronie tylko dla pozoru, a adresat oświadczenia zgadza się na pozorne dokonanie czynności prawnej. Możliwa jest zatem taka sytuacja, że strony zawierają umowę poręczenia, podczas gdy ich rzeczywistym zamiarem było zawarcie umowy przelewu wierzytelności. W takiej sytuacji zawarcie pozornej umowy poręczenia mogłoby prowadzić do naruszenia umownego zakazu zawarcia umowy przelewu wierzytelności. Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.


II. ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH

Kary w przypadku nie składania deklaracji do PFRON Ustawa z dnia 28 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 986), która wejdzie w życie 15 września 2012 r. ma uszczelnić system wspierania zatrudniania osób niepełnosprawnych ze środków publicznych. Zostały dodane przepisy o odpowiedzialności za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy. Niedopełnienie przez pracodawcę, u którego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6%, obowiązku składania informacji o zatrudnieniu, kształceniu lub o działalności na rzecz osób niepełnosprawnych oraz niedopełnienie obowiązku składania deklaracji Zarządowi PFRON przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz, zagrożone będzie karą grzywny do 500 złotych. Kara w wysokości do 5000 zł grozić będzie również za udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli oraz zgłaszanie nieprawdziwych danych lub udzielanie nieprawdziwych wyjaśnień oraz odmowę ich udzielenia. Wydłużenie czasu przygotowania zawodowego młodocianych Pierwszego września 2012 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. 2012 poz. 980) Zgodnie z nowym rozporządzeniem nauka zawodu potrwa zasadniczo 36 miesięcy. Wcześniej przygotowanie do zawodu mogło trwać od 24 do 36 miesięcy. Nowela wprowadza też m.in. możliwość zdawania przez młodocianego eksternistycznego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie.

III. PRAWO ENERGETYCZNE
Decyzja Komisji Europejskiej z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie zmiany załącznika nr I do rozporządzenia WE 715/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego
Dnia 17 września 2012 r., w dwadzieścia dni od opublikowania, wchodzi w życie decyzja Komisji Europejskiej, która zmienia załącznik nr I do rozporządzenia w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego. Decyzja wskazuje na problem z uzyskaniem przez użytkowników sieci dostępu do systemów przesyłowych, pomimo fizycznej dostępności takiego systemu. w danym miejscu. To zaś ma stanowić przeszkodę na drodze do realizacji wewnętrznego rynku energii w UE. Dlatego decyzja wskazuje, iż operatorzy systemów przesyłowych winni ściśle współpracować w celu wyznaczania zdolności technicznych. Natomiast celem wyeliminowania tych ograniczeń w dostępie, które mają charakter fizyczny, powinni stosować środki możliwie efektywne pod względem kosztów.

IV. PRAWO PODATKOWE
Z chwilą nadpłaty VAT nie nalicza się odsetek karnych
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2012 r., sygn. akt I FSK 713/12 Jeśli firma płaci w wyższej kwocie należny VAT wcześniej, niż wynika to z ustawowych obowiązków, to urząd skarbowy nie może cały czas naliczać odsetek od istniejącej zaległości podatkowej – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. W stanie faktycznym podatnik rozliczył z tytułu określonej czynności należny VAT wcześniej, niż powstał obowiązek zapłaty, mając jednocześnie zaległość podatkową. Zaliczenie tej nadpłaty na poczet zaległości podatkowej następuje na podstawie art. 76a par. 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Ma to miejsce z dniem powstania nadpłaty, tzn. z dniem zapłaty podatku w wysokości nienależnej lub w wysokości wyższej od należnej, a nie z dniem złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Od momentu powstania nadpłaty nie mogą więc być dalej naliczane odsetki.
Zgodnie z art. 76a par. 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej nadpłata powstaje z dniem zapłaty podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej, a także z dniem złożenia zeznania rocznego – dla podatników PIT i CIT, czy deklaracji VAT – dla rozliczających ten podatek. W ocenie Sądu nie można zgodzić się z sytuacją, że Skarb Państwa, dysponując kwotą pieniężną, będzie jeszcze naliczał odsetki od zaległości podatkowej, czekając, aż podatnik złoży wniosek o stwierdzenie nadpłaty.
Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 76a par. 2 Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje po pierwsze z dniem powstania nadpłaty (np. zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej i złożenia deklaracji) oraz po drugie z dniem złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, jeżeli przedsiębiorca wcześniej rozliczył podatek, to należy uwzględniać zasady konstytucyjne – sprawiedliwości i proporcjonalności.
Wyrok jest prawomocny. Podatnik odpowiada za ubytki w transporcie
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2012 r. sygn. akt I GSK 1349/11 W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego ubytki występujące w trakcie procesu tłoczenia paliw rurociągiem dalekiego zasięgu nie mogą być uznane za powstałe wskutek zdarzenia losowego, a tym samym nie są zwolnione z podatku akcyzowego. W stanie faktycznym Spółka prowadząca działalność gospodarczą polegającą na magazynowaniu, przyjmowaniu i wysyłce paliw ciekłych, zadała pytanie, czy występujące w trakcie procesu tłoczenia paliw rurociągiem dalekosiężnym różnice pomiędzy ilością wysłanego paliwa z jednego składu podatkowego a ilością przyjętego paliwa w drugim składzie podatkowym mogą być uznane za ubytki zwolnione z podatku akcyzowego. Według spółki tak, ponieważ są to ubytki powstałe nie z jej winy, a z powodu ściśliwości paliwa.
Zdaniem NSA w takim przypadku powstanie obowiązek zapłaty akcyzy, gdyż ubytki wynikają z właściwości wyrobów akcyzowych oraz specyfiki transportu. Tym samym nie można stwierdzić, że powstają one w wyniku okoliczności nadzwyczajnych i nieprzewidywalnych. Wolne od akcyzy są tylko te ubytki, które są wynikiem działania siły wyższej lub innego zdarzenia wyłączającego bezprawność lub winę podatnika w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Wyrok jest prawomocny.


V. DZIAŁ PROCESOWY

Zmiany w weryfikacji członków zarządu spółek kapitałowych Do uzgodnień wewnątrz resortowych trafił projekt nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Nowelizacja zakłada przyznanie sądowi rejestrowemu uprawnień do sprawdzenia drogą elektroniczną informacji z Krajowego Rejestru Karnego na temat kandydata do kierowniczych stanowisk w spółkach kapitałowych. Uprawnienia takie miałby wpisując do Krajowego Rejestru Sądowego nową spółkę i członków jej organów (zarząd, rada nadzorcza) lub też dokonując zmian w składzie jej władz.
Planowana jest również zmiana polegająca na tym, aby po prawomocnym skazaniu odpowiednia informacja z Krajowego Rejestru Karnego trafiała bezpośrednio do Krajowego Rejestru Sądowego. Dzięki temu sąd rejestrowy mógłby z urzędu rozpocząć odpowiednią procedurę wymuszającą zmiany w zarządzie danej spółki. Sąd zwróci koszt dojazdu na rozprawę własnym samochodem w postępowaniu karnym Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, z której wynika, że świadkowie, biegli czy specjaliści będą mogli ubiegać się o zwrot kosztów dojazdu na rozprawę własnym samochodem, a nie tylko najtańszym środkiem transportu. Nowelę powyższą musi jeszcze podpisać Prezydent.

VI. PRAWO MEDYCZNE
Potwierdzenie prawa do bezpłatnej opieki zdrowotnej wydaje ten organ samorządowy, na terenie którego powstało zdarzenie prawne inicjujące postępowanie w sprawie Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2012 r., sygn. akt I OW 100/12 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż jednostką, na terenie której powstało zdarzenie prawne inicjujące postępowanie, jest to miasto, gdzie znajduje się placówka medyczna, a nie miejscowość, na terenie której osoba chora kiedyś była zameldowana. NSA rozstrzygał w sprawie dotyczącej wydawania dokumentów potwierdzających prawo do nieodpłatnego leczenia w przypadku osób innych niż ubezpieczone na gruncie przepisów ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).
W sytuacji, gdy nie można było ustalić, jakie jest faktyczne miejsce zamieszkania i występowały trudności z odtworzeniem przebiegu życia pacjenta, należało posłużyć się przepisami kodeksu postępowania administracyjnego i zastosować posiłkowo kryterium miejsca zdarzenia prawnego. Uzyskanie takiej decyzji jest o tyle istotne, iż w przypadku potwierdzenia prawa do opieki w drodze decyzji organu, musi on dostarczyć kopię tej decyzji właściwemu oddziałowi wojewódzkiemu NFZ. Decyzja taka warunkuje także refundację wydatków ze strony NFZ.
Orzeczenie jest prawomocne.
Ratyfikacja konwencji o prawach osób niepełnosprawnych W dniu 6 września 2012 roku Prezydent podpisał Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, która została przyjęta w grudniu 2006 r. na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ i weszła w życie 3 maja 2008 r. Konwencja zawiera przepisy zakazujące dyskryminowania niepełnosprawnych, a także nakazujące: tworzenie warunków do korzystania przez nich z praw na równi z innymi osobami oraz wprowadzenie rozwiązań specjalnie do nich adresowanych. Dokument podkreśla znaczenie, jakie mają dla niepełnosprawnych samodzielność i niezależność. Zwraca uwagę na potrzebę ich udziału w procesach decyzyjnych, a także znaczenie dostępności np. do opieki zdrowotnej, edukacji, informacji i komunikacji

VII. PRAWO TELEKOMUNIKACYJNE
Wspólna inicjatywa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Urzędu Regulacji Energetyki , oraz Urzędu Transportu Kolejowego w sprawie przeciwdziałania kradzieży i dewastacji infrastruktury.
Dnia 23 sierpnia 2012 r. doszło do podpisania memorandum, pod którym podpisali się Prezesi urzędów – Komunikacji Elektronicznej, Regulacji Energetyki, oraz Transportu Kolejowego. Sygnatariusze memorandum, odnoszą się w jego treści do narastającego ich zdaniem problemu przestępstw, polegających na kradzieżach, oraz dewastacji elementów infrastruktury elektronicznej, energetycznej oraz kolejowej. W treści dokumentu, urzędy które podjęły tę inicjatywę, zobowiązują się do wspólnego prowadzenia kampanii informacyjnej, mającej podnieść świadomość prawną Polaków, a także do działań mających na celu usprawnienie współpracy organów władzy publicznej, w tym organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, celem podniesienia skuteczności przeciwdziałania i zwalczania przestępstw wymierzonych przeciwko infrastrukturze na terenie RP.

VIII. PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Wadium wpływa z momentem zaksięgowania pieniędzy na rachunku bankowym zamawiającego Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 29 sierpnia 2012 r., sygn. akt: KIO 1766/12
W stanie faktycznym przelew kwoty wadium zlecono 3 sierpnia (piątek) o godz. 16.05, a został zaksięgowany przez bank zamawiającego dopiero 6 sierpnia o godz. 12.45. Było to już prawie trzy godziny po wyznaczonym terminie. Z tego powodu zamawiający wykluczył konsorcjum z przetargu. W odwołaniu złożonym do Krajowej Izby Odwoławczej przedstawiciele wykonawcy przekonywali, wyjaśniali, że przelewu dokonano za pośrednictwem systemu SORBNET, który działa w czasie rzeczywistym i moment przyjęcia dyspozycji jest uznawany za dokonanie przelewu, a zleceniodawca nie ma już możliwości odwołania swej dyspozycji.
Skład orzekający nie podzielił tej argumentacji, odwołując się do przepisów dotyczących wadium, które mówią o „wpłacie na rachunek”, co jest tożsame z koniecznością zaksięgowania środków pieniężnych na wskazanym rachunku. Samo wydanie dyspozycji dokonania wpłaty nie jest „wpłatą” w rozumieniu przepisu art. 45 ust. 7 ustawy – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 z późń. zm.).


IX. PRAWO PRACY

30 września – termin drugiej raty odpisu na ZFŚS Do dnia 30 września 2012 r. pracodawca, który w dniu 1 stycznia 2012 r. zatrudniał przynajmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty i utworzył zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, jest zobowiązany do przekazania na konto tego funduszu 25% wartości odpisów podstawowych oraz wyliczonych kwot zwiększeń, tj. odpisów fakultatywnych. Odpis na jednego pracownika zatrudnionego w 2012 r. wynosi 1093,93 zł . Z kolei odpis podstawowy na jednego pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze wynosi 1458,57 zł. Odpisy podstawowe związane z zatrudnieniem pracowników młodocianych wynoszą w 2012 r. na jednego pracownika młodocianego:
– w pierwszym roku nauki: 145,86 zł
– w drugim roku nauki: 175,03 zł
–  w trzecim roku nauki: 204,20 zł.
Na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień  niepełnosprawności, oraz na każdego emeryta i rencistę, objętego opieką socjalną zakładu pracy, pracodawca może zwiększyć wartość odpisu o 6,25%, czyli o 182,32 zł.
Pierwszą ratę odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych należało wpłacić do końca maja bieżącego roku w wysokości co najmniej 75% równowartości odpisu podstawowego. Druga rata stanowi różnicę między odpisem pełnym (uwzględniającym odpis podstawowy oraz zwiększenia fakultatywne) a kwotą przekazaną do końca maja. Pracodawca, który nie przekaże środków w terminie ZFŚS, musi liczyć się z karą grzywny, jeżeli wniosek w tej sprawie złożyła Państwowa Inspekcja Pracy.

X. PRAWO BUDOWLANE
Organ nadzoru budowlanego jest związany treścią prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę w zakresie określonej w tej decyzji kategorii budynku Wyrok NSA z dnia 3 lipca 2012 roku, sygn. akt II OSK 632/11 W wyżej wymienionym wyroku, Naczelny Sad Administracyjny stanął na stanowisku, iż jeśli zgodnie z decyzja pozwolenia na budowę, dany budynek mieści się w kategorii, która jest zwolniona od obowiązku występowania o pozwolenie na użytkowanie, to decyzja w tym zakresie jest wiążąca dla organów nadzoru budowlanego. W związku z tym nie mogą one wyciągać wobec osób użytkujących takie budynki, negatywnych konsekwencji prawnych i finansowych, w związku z niewystąpieniem o pozwolenie na użytkowanie, w sytuacji stwierdzenia, iż zdaniem organu nadzoru, budynek kwalifikuje się do kategorii innej, niż ustalona w pozwoleniu na budowę. Jak wskazał Sad, przeciwne stanowisko, byłoby sprzeczne z zasadą zaufania obywateli do organów Państwa, wyrażoną w art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego.


XI. PRAWO ADMINISTRACYJNE

Dochodząc karnej opłaty dodatkowej, za nieuiszczenie należności tytułem postoju w strefie płatnego parkowania, organ musi udowodnić fakt parkowania pojazdu w danym miejscu w określonej dacie. Wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 sierpnia 2012 roku, sygn. akt III SA/Kr 686/11
Dnia 22 sierpnia 2012 r. WSA w Krakowie wydał wyrok w sprawie ze skargi kierowcy, któremu został przysłany tytuł wykonawczy wystawiony przez Prezydenta Miasta Krakowa w związku z nieopłaceniem kar za parkowanie w strefie płatnej w latach 2007-2010 r. Kierowca,
będący właścicielem pojazdu, zdecydował się na wniesienie zarzutów co do przedstawionych mu tytułów wykonawczych, wskazując, iż osobiście nigdy nie parkował we wskazanej strefie, a w tytułach brak wskazania na jakiej ulicy w jakiej dacie oraz godzinie miał rzekomo być zaparkowany jego pojazd. Prezydent Miasta Krakowa w odpowiedzi na zarzuty, podniósł, iż gminie przysługuje domniemanie, że korzystającym z miejsca postojowego jest właściciel pojazdu. W sprawie została złożona skarga do Sądu Administracyjnego, ten zaś, uchylając częściowo rozstrzygniecie Prezydenta Miasta Krakowa, wskazał, iż organ administracji, nim podejmie czynności egzekucyjne, winien wykazać fakt postoju danego pojazdu, to iż odbywał się on w strefie płatnego parkowania, nie był opłacony, a także datę, godzinę i dokładne miejsce postoju. Do momentu bowiem, kiedy to uczyni, nie ma podstaw do domniemania tożsamości osoby parkującej, a więc prowadzenia postępowania egzekucyjnego w administracji przeciwko właścicielowi danego pojazdu.