PRAWO MEDYCZNE

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że Naczelna Rada Lekarska nie posiada legitymacji do zaskarżania przepisów o konkursach ofert na świadczenia opieki zdrowotnej organizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia

Powyższe stwierdzenie wynika z postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2014 roku, sygn. akt K 22/13.

Postępowanie zostało wszczęte na skutek wniosku Naczelnej Rady Lekarskiej o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz z innymi przepisami prawa, zapisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) oraz zapisów niektórych zarządzeń Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, regulujących postępowanie o zawarcie umów na świadczenia opieki zdrowotnej. W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej niekonstytucyjna jest zasada, że odwołania w postępowaniach konkursowych rozpoznawane są w ramach wewnętrznej procedury Funduszu, a nie przez organ zewnętrzny. Przedmiotem zarzutów były również kryteria oceny ofert stosowane przez Fundusz.

Trybunał Konstytucyjny nie rozpoznał jednak wniosku w sposób merytoryczny, a umorzył postępowanie w sprawie. Za umorzeniem przemawia, w ocenie Trybunału, okoliczność, że Naczelna Rada Lekarska nie posiada legitymacji do złożenia takiego wniosku. Do zadań Rady należy ochrona interesów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. Natomiast w ocenie większości sędziów Trybunału, zaskarżone przepisy dotyczą interesów gospodarczych świadczeniodawców, którymi mogą być różne podmioty, a nie tylko lekarze. Zdanie odrębne zgłosiła przewodnicząca składu orzekającego sędzia Teresa Liszcz, która uznała, że Naczelna Rada Lekarska ma w tej sprawie legitymację do zaskarżenia przepisów.

Naczelna Rada Lekarska nie uzyskała zatem stanowiska Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie zaskarżonych procedur.

Centralny rejestr niespokrewnionych potencjalnych dawców – zgodny z Konstytucją

Wniosek w sprawie badania przepisów dotyczących danych osobowych dawców szpiku złożył Rzecznik Praw Obywatelskich. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 22 lipca 2014 roku, sygn. akt K 25/13, uznał za zgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przetwarzanie danych osobowych dawców szpiku i krwi pępowinowej. Dozwolone jest umieszczenie w centralnym rejestrze niespokrewnionych potencjalnych dawców szpiku i krwi pępowinowej informacji o imieniu i nazwisku, miejscu urodzenia, adresie zamieszkania i numerze PESEL kandydata na dawcę oraz informacji o podmiocie, który dokonał badania jego antygenów zgodności tkankowej.

Niezgodne z Konstytucją jest natomiast udostępnianie wszystkich danych dawców ministrowi właściwemu do spraw zdrowia i Krajowej Radzie Transplantacyjnej.

Trybunał orzekł, iż przetwarzanie danych we wskazanym zakresie jest niezbędne dla prawidłowego działania rejestru. Dane w rejestrze muszą być wiarygodne, bezpieczne i umożliwiające szybką identyfikację dawców.

Podkreślić należy, iż rejestr podlega rygorom ustawy o ochronie danych osobowych.

Rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej

W dniu 1 sierpnia 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 773).

Jednym ze zmienianych aktów prawnych jest ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Nowelizacja rozszerzyła katalog osób uprawnionych do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej o osoby odbywające służbę w obronie cywilnej, które zachorowały lub doznały uszczerbku na zdrowiu podczas lub w związku z odbywaniem tej służby albo w bezpośredniej drodze do miejsca jej odbywania lub w drodze powrotnej, a także osoby wykonujące obowiązek szkolenia ludności w zakresie powszechnej samoobrony, które zachorowały lub doznały uszczerbku na zdrowiu podczas lub w związku z wykonywaniem tego obowiązku albo w bezpośredniej drodze do miejsca jego wykonywania lub w drodze powrotnej.

Rozporządzenie w sprawie środków działających podobnie do alkoholu

W dniu 20 lipca 2014 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 lipca 2014 r. w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność (Dz.U.2014.948).

Zgodnie z treścią rozporządzenia, substancje podobne do alkoholu to opiaty, amfetamina oraz jej analogii, kokaina, tetrahydrokanabinole i benzodiazepiny.

Rozporządzenie normuje warunki wykonywania poszczególnych badań na obecność środków działających podobnie do alkoholu, w tym badania nielaboratoryjne próbek śliny, metody przeprowadzania badań krwi i badań moczu, sposób pobierania materiału do badań i warunki przechowywania i transportowania pojemników do badań.

Zmiana rozporządzenia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki długoterminowej

W dniu 06 sierpnia 2014 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej (Dz.U.2014.960).

Akt prawny zwiększa uprawnienia lekarza w trakcie specjalizacji, wprowadzając nową definicję tego pojęcia. Lekarzem w trakcie specjalizacji jest lekarz, który ukończył co najmniej pierwszy rok specjalizacji oraz uzyskał potwierdzenie przez kierownika specjalizacji wiedzy i umiejętności umożliwiających samodzielną pracę. Zmiany odnoszą się do opieki nad pacjentami z przewlekłą niewydolnością oddechową, którym świadczenia opieki zdrowotnej, w przypadku spełnienia określonych w rozporządzeniu warunków, udzielane są przez lekarza, pielęgniarkę oraz osobę prowadzącą fizjoterapię. Zmianie uległ również załącznik nr 4 określający warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej.

Zmiany w dokumentacji medycznej

Do dnia 31 lipca 2017 roku został przesunięty obowiązek wprowadzenia dokumentacji medycznej wyłącznie w formie elektronicznej we wszystkich podmiotach udzielających świadczeń opieki zdrowotnej.

Zgodnie z pierwotnie wyznaczonym terminem elektroniczna dokumentacja medyczna powinna obowiązywać od dnia 01 sierpnia 2014 roku. Okazało się jednak, iż techniczna realizacja tego obowiązku przekracza możliwości podmiotów leczniczych. Stąd też ustawodawca ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U.2014.998) dokonał opisanego przesunięcia terminu.

Natomiast w dniu 08 sierpnia 2014 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U.2014.968).

Zgodnie ze zmienionymi przepisami, w celu ułatwienia realizacji kontynuowania leczenia farmakologicznego przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej dokonuje się wpisu o wydaniu dokumentacji indywidualnej, zawierającej jej dokładny opis lub załącza się jej kopię. Ustawodawca wprowadził przedmiotową zmianę w celu zapewnienia kompletności dokumentacji medycznej.

Nowelizacja uwzględnia również wskazanie, jacy lekarze mogą udzielać świadczeń opieki zdrowotnej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, wprowadzone w miejsce definicji lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zmianą ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U.2008.164.1027 z późn. zm.).

Rozporządzenie w sprawie numerów telefonów obsługiwanych przez system powiadamiania ratunkowego

W dniu 21 sierpnia 2014 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie numerów telefonicznych, które mogą być obsługiwane w ramach systemu powiadamiania ratunkowego (Dz. U.2014.1050).

Rozporządzenie wykonuje przepisy ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o systemie powiadamiania ratunkowego (Dz. U.2013.1635 z późn. zm.) w zakresie możliwości włączenia do systemu powiadamiania ratunkowego dodatkowych numerów oraz ich obsługi.

Rozporządzenie precyzuje tryb takiego włączenia, koszty z tym związane, warunki techniczne oraz kwestie związane z współpracą i wymianą informacji. Załącznikami do rozporządzenia są wzór wniosku o włączenie i wyłączenie numeru telefonicznego z systemu.

Rozporządzenie ma na celu uregulowanie warunków współpracy podmiotów dysponujących numerami alarmowymi (991, 992, 993, 991 i 987) oraz innych podmiotów do których zadań należy ochrona życia, zdrowia, bezpieczeństwa i porządku publicznego, mienia lub środowiska dysponujących numerami alarmowymi, które mogą być obsługiwane w ramach systemu powiadamiania ratunkowego z administratorem systemu teleinformatycznego.

Możliwość ujednolicenia korzystania z systemu ograniczona jest w zasadzie do dostosowania warunków technicznych, określonych rozporządzeniem.

Kryteria oceny ofert w leczeniu ran przewlekłych – zmiana zarządzenia

W dniu 07 sierpnia 2014 roku weszło w życie zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Nr 52/2014/DSOZ zmieniające zarządzenie w sprawie określenia kryteriów oceny ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Zmiany obejmują kryteria oceny w konkursie na udzielanie świadczeń leczenia ran przewlekłych