PRAWO MEDYCZNE

Zwrot kosztów leczenia za granicą

W dniu 10 czerwca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia Wydział I Cywilny wydał jeden z pierwszych wyroków w przedmiocie zwrotu kosztów leczenia za granicą. Na rzecz powoda-ubezpieczonego zasądzono od Narodowego Funduszu Zdrowia kwotę stanowiącą równowartość poniesionych kosztów leczenia wraz z kosztami postępowania.

W stanie faktycznym sprawy u pacjenta przeprowadzono zabieg usunięcia zaćmy w Czeskim Cieszynie. Żądanie zwrotu kosztów wskazanego zabiegu oparto o przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 roku w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (Dz. U. UE. L 88 z 04.04.2011, str. 45 z późn. zm.).

Wskazana dyrektywa może być stosowana bezpośrednio od dnia 26 października 2013 roku, gdyż nie została implementowana do polskiego porządku prawnego w wyznaczonym terminie, tj. do dnia 25 października 2013 roku.

Wyrok nie jest prawomocny.

Traktowanie martwego noworodka jak odpad medyczny narusza prawa rodziców

W wyroku z dnia 12 czerwca 2014 roku w sprawie nr 50132/12, Marić przeciwko Chorwacji, Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że kremacja ciała martwo narodzonego noworodka wraz z innymi odpadami medycznymi naruszyła prawa podstawowe rodziców.

W stanie faktycznym sprawy doszło do porodu martwego dziecka, po prawidłowo donoszonej ciąży. Rodzice nie wydali dyspozycji co do postępowania ze zwłokami. W takiej sytuacji szpital skremował ciało noworodka wraz z innymi odpadami medycznymi, nie informując rodziców o przyjętej procedurze.

Europejski Trybunał Praw Człowieka ocenił, iż doszło do naruszenia prawa do poszanowania życia rodzinnego, wynikającego z art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. W szczególności, na ocenie wagi naruszeń zaważyła okoliczność, że skarżący nie byli poinformowani o postępowaniu z ciałem noworodka. Sądy krajowe, rozpoznając sprawę, dopatrzyły się szeregu naruszeń prawa krajowego, jednakże oddaliły roszczenia o przyznanie zadośćuczynienia za cierpienie doznane w związku z potraktowaniem ciała martwo urodzonego dziecka jak odpad medyczny.

Trybunał podkreślił konieczność oddawania zwłokom ludzkim należytego szacunku. W takiej sytuacji również szczątki dziecka, które urodziło się martwe, winny zostać pogrzebane z należytym szacunkiem należnym każdemu człowiekowi. Procedura utylizacji zwłok ludzkich wraz z odpadami medycznymi bezsprzecznie uchybia godności człowieka i słusznie została napiętnowana.

Zgoda rodziny na przeszczep organów

W dniu 24 czerwca 2014 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie nr 4605/05 Petrova vs. Łotwa, w którym orzekł, że pobranie organów do transplantacji od zmarłego bez zgody rodziny stanowiło naruszenie prawa do życia prywatnego, tj. stanowiło wystąpienie przeciwko art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

W stanie faktycznym sprawy od pacjenta zmarłego w wyniku wypadku samochodowego pobrano organy do przeszczepu. Z uwagi na brak danych kontaktowych, rodziny o zdarzeniu
nie poinformowano. O dokonanych pobraniach rodzina dowiedziała się z protokołu sekcji zwłok już kilka miesięcy później. W zaistniałych okolicznościach pobranie organów do przeszczepu było zgodne z łotewskim prawem. Niemniej jednak, rodzina zmarłego uznała sposób działania szpitala za naruszający prawo do życia prywatnego.

Pomimo że procedura była formalnie zgodna z prawem, Trybunał przychylił się do stanowiska skarżącego, iż przedmiotowe regulacje funkcjonują w sposób niejasny i nieczytelny. Brak informacji o istniejących procedurach transplantacyjnych odbiera możliwość wyrażenia świadomej zgody na pobranie organów. Trybunał naruszenia praw upatruje przede wszystkim w braku kompletnej informacji skierowanej do rodziny w odpowiednim czasie. W szczególności, możliwe było poinformowanie rodziny w toku procedury przygotowawczej do transplantacji, co nie spowodowałoby jej przedłużenia. Możliwość wyrażenia zgody lub złożenia sprzeciwu w przypadku przeszczepu organów nie może być teoretyczna, a musi być rzeczywista i realna do zrealizowania.

Termin wprowadzenia dokumentacji medycznej w formie elektronicznej przesunięty

W dniu 26 czerwca 2014 roku uchwalono ustawę o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia.

Przepisy ustawy wydłużają obowiązek wprowadzenia dokumentacji medycznej w formie elektronicznej z dnia 01 sierpnia 2014 roku na dzień 01 sierpnia 2017 roku. Powyższa zmiana motywowana jest ogromną skalą przedsięwzięcia, jakim jest wprowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej, oraz zróżnicowanym stopieniem informatyzacji podmiotów leczniczych.

Ustawa oczekuje na podpis Prezydenta.

Deklaracja wyboru świadczeniodawcy, lekarza, pielęgniarki i położnej

W dniu 15 czerwca 2014 roku weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2014 r. w sprawie wzorów deklaracji wyboru świadczeniodawcy, lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej(Dz. U. z dnia 13 czerwca 2014 r.).

Rozporządzeniem wprowadzono nowe wzory deklaracji wyboru związane z podstawową opieką zdrowotną, które stanowią załączniki do rozporządzenia. Deklaracje wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej złożone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność.

W związku z powyższym, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podpisał w dniu 16 czerwca 2014 roku zarządzenie Nr 33/2014/DSOZ uchylające zarządzenie Nr 42/2007/DŚOZ w sprawie wzoru deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej.

Nowe przepisy:

• W dniu 16 czerwca Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podpisał zarządzenie Nr 32/2014/DI zmieniające zarządzenie w sprawie szczegółowych komunikatów XML dotyczących przekazywania w formie elektronicznej danych zawartych w fakturze, rachunku lub nocie oraz rozliczania świadczeń ambulatoryjnych i szpitalnych, zaopatrzenia w wyroby medyczne wydawane na zlecenie oraz deklaracji POZ / KAOS.
• W dniu 1 lipca 2014 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 06 grudnia 2013 r. w sprawie wzoru zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz wzoru zlecenia naprawy (Dz.U.2013.1678)
• W dniu 09 lipca 2014 r. Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia wydał zarządzenie Nr 39/2014/BK zmieniające zarządzenie w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania rozliczeń przez Narodowy Fundusz Zdrowia, z dotacji otrzymanej z budżetu państwa, przeznaczonej na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej.