I. ZMIANY W PRZEPISACH

Rewolucja w prawie spadkowym

Z dniem 18 października 2015 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 20 marca 2015 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.539), która ma przede wszystkim istotnie zmienić zasady odpowiedzialności za długi spadkowe.

Obecnie, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku, spadkobierca nie złoży oświadczenia
o odrzuceniu spadku albo przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, to z mocy prawa dziedziczy spadek wprost, tzn. łącznie z wszystkimi długami spadkowymi. Powyższa regulacja nie odnosi się jedynie do osób nie mających pełnej zdolności do czynności prawnych
oraz spadkobierców, którzy nie złożyli w terminie żadnego oświadczenia w przypadku,
gdy inny spadkobierca złoży oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, bo wtedy pozostali spadkobiercy dziedziczą w ten sam sposób. Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza oznacza ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości aktywów masy spadkowej.

Po zmianie przepisów, w razie braku złożenia stosownego oświadczenia spadkobiercy, podstawowym i dorozumianym sposobem dziedziczenia będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Nowelizacja wyeliminuje sytuację nieświadomego dziedziczenia długów przez osoby nieznające przepisów o dziedziczeniu.

Ustawa wprowadza również instytucję tzw. prywatnego wykazu inwentarza. W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, w celu ustalenia aktywów i pasywów masy spadkowej sporządza się spis inwentarza. Obecnie taką czynność wykonuje zasadniczo komornik – co wiąże się z dodatkowymi, dość znacznymi kosztami.

Po zmianie przepisów, ta czynność nie będzie już niezbędna, a spłatę długów spadkowych będzie można przeprowadzać na podstawie wykazu inwentarza sporządzanego przez samego spadkobiercę. Wzór wykazu inwentarza określi Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia.

Zmiany w zakresie sprawozdawczości budżetowej

Z dniem 1 kwietnia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia
27 marca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U.2015.459).

Rozporządzenie dostosowuje sprawozdawczość budżetową do centralizacji zadań jednostek administracji podatkowej oraz wprowadza zmiany w zakresie sposobu przekazywania niektórych sprawozdań w formie elektronicznej.

Projekt zmiany ustawy – Kodeks spółek handlowych

Trwają prace nad rządowym projektem zmiany ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013, poz. 1030 z późn. zm.) wprowadzającym nowe regulacje dotyczące przede wszystkim funkcjonowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych i niektórych innych ustaw został opracowany na podstawie założeń do projektu przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 20 maja 2014 r. w celu ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółek prawa handlowego.

Istotną zmianą, którą przewiduje projekt, jest wprowadzenie możliwości rezygnacji
z tworzenia kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Wspólnicy będą mogli w dalszym ciągu tworzyć i utrzymywać ten kapitał, jednakże projekt przewiduje również opcję alternatywną. Będzie to możliwość ustanowienia zamiast kapitału zakładowego, bądź obok niego – udziałów beznominałowych. Takie udziały będą całkowicie oderwane od kapitału zakładowego, a wniesienie kolejnych wkładów będzie prowadziło jedynie do nabycia większego udziału w spółce, a nie nabycia udziału w kapitale zakładowym. Zgodnie z projektem, wkłady na pokrycie udziałów zasilać będą nową pozycję bilansową kapitału własnego spółki, jaką będzie kapitał udziałowy. Nowe rozwiązania obowiązywać będą zarówno spółki nowo utworzone, jak również już istniejące.

Po wejściu w życie zmian, te podmioty, które zdecydują się na utrzymanie kapitału zakładowego, będą mogły swobodnie określić jego wysokość, ponieważ ustawowe minimum kwoty kapitału zakładowego zostanie ograniczone do symbolicznej kwoty 1 zł. Aktualnie minimalny próg kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 5.000,- zł.

Projekt nowelizacji ustawy przewiduje również zwiększenie ochrony wierzycieli spółki w przypadku rezygnacji z kapitału zakładowego. Podjęcie takiej decyzji będzie wiązało się z koniecznością przeprowadzania tzw. „testu wypłacalności”. Test ma polegać na badaniu
przez zarząd spółki po każdorazowym dokonaniu wypłaty na rzecz wspólników, czy spółka, pomimo tej wypłaty, jest w stanie wykonywać swoje wymagalne zobowiązania. Po dokonaniu oceny, zarząd spółki będzie zobligowany do złożenia oświadczenia o wypłacalności w formie uchwały, która następnie składana będzie do sądu rejestrowego.

Poza zmianami ustawy – Kodeks spółek handlowych, projekt zakłada wprowadzenie zmian przepisów również innych ustaw, m.in. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.). W celu nakłonienia do korzystania z systemu teleinformatycznego, projekt przewiduje obniżenie opłat pobieranych przy składaniu w tym trybie wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek o wpis nowo założonej spółki prawa handlowego będzie wiązał się z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości 250 zł (zamiast 500 zł), a wniosek o zmianę – 200 zł (zamiast 250 zł).

Jeżeli projekt ustawy nowelizującej zostanie przyjęty w aktualnie ustalonym brzmieniu, zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. (zgodnie z art. 24 ustawy nowelizującej).

Zmiana rozporządzenia w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby

W dniu 7 kwietnia 2015 r. weszła w życie nowelizacja rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 8 sierpnia 2003 r. w sprawie ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby
(tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 839 z późn. zm.). Zmiany dotyczą procedury wydawania orzeczeń w sprawach uregulowanych rozporządzeniem.

Dotychczas o treści orzeczenia komisji lekarskiej ustalającej związek śmierci ze służbą wojskową lub uszczerbek na zdrowiu żołnierza, zawiadamiano osoby zainteresowane,
które mogły wnieść odwołanie od takiego orzeczenia. Następnie, po upływie terminu
do wniesienia odwołania, orzeczenie przesyłane było do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej – celem jego zatwierdzenia. Brak zatwierdzenia orzeczenia wiązał się z koniecznością ponownego rozpatrzenia sprawy lub zmiany orzeczenia, a tym samym z ponowną możliwością wniesienia odwołania przez osobę zainteresowaną.

W celu uproszczenia procedury, zgodnie z przepisem § 24 rozporządzenia w nowym brzmieniu, projekt orzeczenia zostaje skierowany w pierwszej kolejności do zatwierdzenia przez Centralną Wojskową Komisję Lekarską, a dopiero po jego zatwierdzeniu komisja wydaje orzeczenie w brzmieniu zgodnym z projektem i doręcza je osobie uprawnionej do odszkodowania.

Zgodnie z nowelizacją, zatwierdzeniu nie będą już podlegały orzeczenia ustalające stopień uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku lub choroby, a jedynie orzeczenia stwierdzające związek śmierci żołnierza ze służbą wojskową.

Sprawy wszczęte, a niezakończone przed dniem wejścia w życie powyższych zmian, prowadzone będą według przepisów obowiązujących przed nowelizacją.

II. Prawo podatkowe

Odpowiedzialność za wystawianie fikcyjnej faktury

Dnia 21 kwietnia 2015 roku Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego we Wrocławiu-Fabrycznej (sygn. akt P 40/13) w sprawie odpowiedzialności karnej skarbowej za wystawienie fikcyjnej faktury wskazującej kwotę podatku.

Pytanie dotyczyło kumulowania odpowiedzialności wynikającej z różnych przepisów
za popełnione przestępstwo bądź wykroczenie skarbowe – czy można skazać za przestępstwo skarbowe osobę, która zapłaciła podatek z tytułu faktury wydanej niezgodnie z prawem.

Sąd Rejonowy wskazywał, że „obowiązek zapłaty podatku wynikający z art. 108 ust. 1 ustawy
o VAT wobec wystawcy fikcyjnej faktury wykazuje cechy odpowiedzialności karnej i wymierzanie dodatkowej kary grzywny w postępowaniu karnym jest nieuzasadnione i niezgodne z zasadą równości wobec prawa”.

Trybunał natomiast orzekł, że można pociągnąć do odpowiedzialności osobę, która wystawiła fikcyjną fakturę oraz zapłaciła od niej podatek. W uzasadnieniu podano, że „przepis ustawy o VAT nie jest przepisem wprowadzającym odpowiedzialność karną, a zatem nie można mówić
o dublowaniu sankcji o charakterze karnym”. Zdaniem Trybunału omawiany przepis ma charakter prewencyjny, a jego celem jest „zapobieganie niebezpieczeństwu uszczuplenia wpływów podatkowych przez odliczenie podatku wykazanego na fakturze przez jej odbiorcę”.

Nieodpowiedni stan techniczny nie dyskwalifikuje budynku z prowadzenia działalności gospodarczej

W dniu 16 lutego 2015 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu,
sygn. akt I SA/Wr 2367/14, wydał wyrok, w którym orzekł, że przejściowe niewykorzystywanie przez przedsiębiorcę nieruchomości służącej do wykonywania działalności gospodarczej,
nie daje podstaw do tego, by do wymiaru podatku od nieruchomości nie miały zastosowania stawki przewidziane dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą.

Sąd uznał, że sam fakt posiadania budynku przez przedsiębiorcę skutkuje tym, że budynek jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Na wysokość opodatkowania nie ma wpływu fakt, czy budynki znajdują się w złym stanie technicznym i czy faktycznie są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. W orzeczeniu podkreślono,
że skoro budynki zostały zakupione przez przedsiębiorcę w celu związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, to są opodatkowane stawkami właściwymi dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Dla kwestii opodatkowania nie ma też znaczenia, czy z nieruchomości rzeczywiście uzyskuje się dochody, czy też wręcz przeciwnie – właściciel ponosi jedynie koszty związane z jej posiadaniem i utrzymywaniem w stanie zdatnym do użytku. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu, nieruchomość zakupiona na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, pomimo chwilowego jej niewykorzystywania w taki sposób, nie przestaje być nieruchomością związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Spłata współmałżonka może stanowić część kosztów sprzedaży nieruchomości

W dniu 9 marca 2015 roku Dyrektor Izby Skarbowej wydał interpretację indywidualną,
sygn. akt IBPBII/2/415-1055/14/MZM. W interpretacji Dyrektor stanął na stanowisku,
że osoba, która w wyniku podziału majątku dokona sprzedaży nieruchomości wspólnej
i z uzyskanej kwoty spłaci udział byłego małżonka w majątku wspólnym, może odliczyć
od podatku umówioną kwotę spłaty i nakładów, jaką to poniosła na tę nieruchomość.

Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora, przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, udział podatnika w sumie uzyskanej ze sprzedaży, jest opodatkowany 19 % podatkiem dochodowym – na podstawie art. 30e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U.2012.361 z późn. zm., dalej jako ustawa o PIT) w brzmieniu obowiązującym
od 1 stycznia 2009 r.

Co więcej, Dyrektor uznał, że do kosztów uzyskania przychodu podatnik może zaliczyć kwotę spłaty byłego małżonka w pełnej wysokości oraz połowę spłaty udokumentowanych nakładów, jako wydatek poniesiony tytułem rozliczenia nakładów poniesionych przez byłego małżonka.

Nowe przepisy wykonawcze dotyczące indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W dniu 22 kwietnia 2015 r. zostały wydane przez Ministerstwo Finansów dwa rozporządzenia regulujące sposób uzyskiwania przez zainteresowane podmioty indywidualnych interpretacji podatkowych wydawanych na wniosek przez Ministra Finansów. Przepisy wykonawcze zostały wydane na podstawie delegacji ustawowej określonej w art. 14 b § 6 i 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) i wejdą w życie z dniem
1 lipca 2015 r. Jednocześnie z tą datą stracą moc dwa rozporządzenia z 20 czerwca 2007 r. wydane przez Ministra Finansów, a regulujące niżej opisane kwestie, z tym zastrzeżeniem
że będą one miały w dalszym ciągu zastosowanie do spraw wszczętych przed dniem wejścia
w życie nowych rozporządzeń, czyli wszczętych do dnia 30 czerwca 2015 r. włącznie.

Pierwsze z rozporządzeń określa organy, które w imieniu Ministra Finansów, upoważnione są do wydawania w indywidualnych sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego, reguluje zakres tego upoważnienia oraz właściwość miejscową i rzeczową organów upoważnionych.

Co do zasady, organy te nie ulegają zmianie – będą nimi w dalszym ciągu Dyrektorzy Izb Skarbowych w Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi, Poznaniu i Warszawie. Nie ulega również zmianie właściwość miejscowa tych organów, poza niżej opisanymi sytuacjami.

Obecnie, jeśli podmiot występujący z wnioskiem o wydanie interpretacji ma miejsce zamieszkania lub siedziby poza terytorium Polski lub jeśli nie można ustalić właściwości miejscowej organu upoważnionego do wydania interpretacji, właściwym do wydania interpretacji w obu przypadkach jest Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie.

Po wejściu w życie nowych przepisów, jeśli nie będzie możliwe ustalenie właściwości miejscowej organu upoważnionego do wydania interpretacji w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych lub od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług – właściwy miejscowo będzie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, natomiast jeśli chodzi o pozostałe przepisy podatkowe w analogicznej sytuacji właściwym będzie Dyrektor Izby Skarbowej Katowicach.

W stosunku do obecnie obowiązującej regulacji ulega zmianie zakres przepisów, co do których poszczególni dyrektorzy będą mogli wydawać interpretacje podatkowe. Obecnie każdy
z dyrektorów wyżej wymienionych izb skarbowych jest uprawniony do wydania indywidualnej interpretacji w zakresie wszystkich obowiązujących przepisów podatkowy, bez rozdzielania
na poszczególne podatki jak będzie to miało miejsce po wejściu w życie nowego rozporządzenia.

Właściwość rzeczowa określona została w następujący sposób:

1) do wydania interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych będzie właściwy miejscowo dyrektor izby skarbowej w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu lub Warszawie;

2) do wydania interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych będzie właściwy miejscowo dyrektor izby skarbowej w Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi, Poznaniu lub Warszawie;

3) do wydania indywidualnej interpretacji w zakresie podatku od towarów i usług właściwy będzie właściwy miejscowo dyrektor izby skarbowej w Bydgoszczy, Katowicach, Łodzi, Poznaniu lub Warszawie;

Drugie z rozporządzeń określa nowy wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie oraz sposób uiszczania opłaty od wniosku. Nowy wzór zostanie zamieszony na stronie internetowej Ministerstwa Finansów i tam również można znaleźć numery odpowiedniego konta bankowego, na które należy przelać opłatę od wydania interpretacji w kwocie 40 zł za każdy opisany stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, które ma być przedmiotem interpretacji. Również w samym wzorze wniosku zamieszczone są numery kont poszczególnych izb skarbowych.

Zmianą w stosunku do obecnie obowiązującego rozporządzenia jest natomiast zniesienie możliwości uiszczania opłaty od wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji gotówką bezpośrednio w kasie organu właściwego do wydania tej interpretacji. Wpłaty dokonywane będą jedynie przelewem na odpowiedni numer konta organu, do którego kierowany będzie wniosek.

III. Dział procesowy

Przełomowy wyrok – bankowy tytuł egzekucyjny niezgodny z Konstytucją

W dniu 14 kwietnia 2015 roku Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał pytanie prawne Sądu Rejonowego w Koninie o zgodność z zasadą równości możliwości wystawiania przez banki tytułów egzekucyjnych (sygn. akt P 45/12).

Według art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tj. Dz.U.2015.128 z późn. zm.) na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych, banki mogą wystawiać bankowe tytuły egzekucyjne. Uprzywilejowanie banków polega na możliwości bezpośredniego skierowania tytułu do postępowania klauzulowego, skutkującego nadaniem klauzuli wykonalności, bez przeprowadzania postępowania sądowego. Po nadaniu klauzuli wykonalności bankowy tytuł egzekucyjny staje się tytułem wykonawczym i jest podstawą wszczęcia egzekucji sądowej. Bank nie jest zobowiązany do powiadomienia klienta o podjętym postępowaniu.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że operowanie przez banki takimi tytułami egzekucyjnymi jest niezgodne z Konstytucją oraz orzekł o utracie mocy obowiązującej tych przepisów z dniem 01 sierpnia 2016 roku. W uzasadnieniu wskazano między innymi, że „jest to nieuzasadnione uprzywilejowanie instytucji finansowej” oraz, że „bankowy tytuł egzekucyjny stawia bank na pozycji sędziego we własnej sprawie, podczas gdy bank i klient powinni być równymi stronami stosunku prawnego”.

Jeżeli opłata sądowa wniesiona za pośrednictwem nie-banku wpłynie po terminie, pismo zostanie uznane za nieopłacone w terminie

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w postanowieniu z dnia 13 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 18/15, wskazał, że uiszczenie opłaty sądowej za pośrednictwem podmiotu niebędącego bankiem wiąże się z ryzykiem dla strony, że przelane środki zostaną uznane na rachunku sądu
już po zakreślonym terminie do usunięcia braków, a pismo zostanie uznane za nieopłacone
w terminie – więc podlegać będzie odrzuceniu lub zwrotowi.

W stanie faktycznym sprawy apelacja strony została odrzucona jako nieopłacona w terminie. Strona wniosła zażalenie, które nie zostało uwzględnione. Sąd II instancji wskazał, że dniem dokonania opłaty sądowej, uiszczonej za pośrednictwem podmiotu niebędącego bankiem i w wykonaniu umowy z tym podmiotem, nie jest dzień powierzenia temu podmiotowi funduszy niezbędnych do uiszczenia opłaty sądowej. W orzecznictwie przyjmuje się bowiem, że w takiej sytuacji decydujące znaczenie ma dopiero data uznania rachunku bankowego prowadzonego przez bank dla właściwego sądu.

Jeśli zatem opłaty wnoszone są za pośrednictwem parabanków, pośredników lub instytucji doręczeniowych, strona ponosi ryzyko korzystania z usług pośrednika.

IV. PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Pozacenowe kryteria oceny ofert

W wyroku z dnia 4 grudnia 2014 r. (KIO 2354/14) Krajowa Izba Odwoławcza odniosła się do wprowadzonego przepisem art. 91 ust. 2a ustawy Prawo zamówień publicznych obowiązku stosowania pozacenowych kryteriów oceny ofert.

W ocenie Izby, oczywistym jest, że niektórzy wykonawcy spełniają tego rodzaju kryteria „lepiej” niż inni. W stanie faktycznym sprawy chodziło o kryterium (o wadze 10 proc.) polegające na preferowaniu stosunku pracy dla osób, które realizują zamówienie.

Izba oceniła, że kryterium takie nie jest naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców, czy uczciwej konkurencji poprzez preferowanie tylko takich wykonawców, którzy faktycznie spełniają to kryterium. Nawet bowiem jeśli wykonawca nie preferuje w swojej polityce biznesowej zatrudniania pracowników na umowę o pracę, to może rywalizować
w postępowaniu z innymi wykonawcami w oparciu o pozostałe kryteria oceny ofert, określone w SIWZ, w tym chociażby kryterium cenowe – orzekła Krajowa Izba Odwoławcza.

V. Prawo pracy

Ciągłość ubezpieczenia nie gwarantuje wysokiego zasiłku chorobowego
w razie zmiany zatrudnienia

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 marca 2015 roku, sygn. akt I UK 223/14, stwierdził, że pracownica, która po zmianie pracy zarabia mniej niż w poprzednim miejscu pracy, nie może otrzymać zasiłku chorobowego, obliczonego na podstawie poprzedniego wyższego wynagrodzenia, nawet jeżeli ciągłość ubezpieczenia nie została przerwana.

Art. 36 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz.U.2014.159 z późn. zm., zwana dalej ustawą zasiłkową) stanowi, że podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym zatrudniony stał się niezdolny do pracy.

Sąd jednak uznał, że podstawą do wyliczenia zasiłku jest tylko i wyłącznie wynagrodzenie,
jakie pracownik dostaje u obecnego pracodawcy. Zdaniem Sądu zasiłek chorobowy nie może być potraktowany jako rekompensata za utracone zarobki u poprzedniego pracodawcy.
Celem zasiłku nie jest bowiem zwrot składek na ubezpieczenie chorobowe, jakie pracownik płacił wcześniej.

Nowa wysokość składki wypadkowej

Z dniem 01 kwietnia 2015 roku weszło w życie rozporządzenie zmieniające rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (tj. Dz.U.2013.878
z późn. zm.).

Płatnicy składek podzieleni są na dwie grupy:

· zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych,

· zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych.

Dla płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest taka sama i wynosi 50% najwyższej stopy procentowej, ustalonej na dany rok składkowy dla grupy działalności. W nowym roku składkowym dla tych płatników składek będzie ona niższa i wyniesie 1,80% (dotychczas było to 1,93%).

Wysokość stopy procentowej składki dla płatników, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 osób i byli zobowiązani do składania deklaracji ZUS IWA za trzy ostatnie lata kalendarzowe, składka ustalana jest w oparciu o stopę procentową dla grupy działalności, jak i indywidualny wskaźnik korygujący ustalany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Pozostali płatnicy składek samodzielnie ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w oparciu o stopę procentową określoną dla grupy działalności, do której płatnik należy.

Od dnia 1 kwietnia 2015 roku obowiązują nowe kategorie ryzyka i przyporządkowane im stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Tę samą kategorię ryzyka i tę samą stopę procentową składki zachowało 28 grup działalności. W niektórych przypadkach kategoria ryzyka wzrosła, w innych spadła. Najniższa stopa procentowa składki dotyczy organizatorów turystyki i wynosi obecnie 0,40% (dotychczas 0,67%). Najwyższa to 3,60% i dotyczy górnictwa ropy naftowej i gazu ziemnego. Do tej pory wynosiła 3,86% i obejmowała górnictwo węgla kamiennego i brunatnego.

VI. Prawo Budowlane

Zmiana rozporządzenia w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego

Z dniem 25 marca 2015 r. weszła w życie zmiana rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 01 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 140, poz. 1481 z późn. zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia – osoba zajmująca pas drogowy przed planowanym zajęciem pasa, składa wniosek do zarządcy drogi o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Dotychczas, niezależnie od rodzaju inwestycji, do wniosku o wydanie zezwolenia
w celu prowadzenia robót należało dołączyć m. in. oświadczenie o posiadaniu ważnego pozwolenia na budowę obiektu umieszczanego w pasie drogowym lub o zgłoszeniu budowy lub prowadzonych robót właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej.

Wymóg załączania powyższych dokumentów w przypadku zamiaru budowy przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych był niemożliwy do wykonania w przypadku, gdy inwestor powyższych robót nie dysponował wskazanymi dokumentami. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) budowa przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych nie wymaga pozwolenia na budowę, a ponadto nie wymaga nawet dokonania zgłoszenia, jeżeli wykonany został stosowny plan sytuacyjny.

W związku z powyższym, w celu dostosowania przepisów rozporządzenia do przepisów ustawy – Prawo budowlane, na podstawie § 1 ust. 5 rozporządzenia, do wniosku o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego osoba dokonująca zajęcia, bez dołączania oświadczenia o posiadaniu pozwolenia na budową bądź dokonaniu zgłoszenia, dołącza jedynie oświadczenie o zamiarze budowy przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych, dla których sporządzono plan sytuacyjny na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Nowe przepisy dotyczące charakterystyki energetycznej budynków

W związku z koniecznością wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
(Dz. Urz. UE L 153 z 18 czerwca 2010) zaistniała konieczność uregulowania wszystkich kwestii objętych dyrektywą, a uregulowanych uprzednio w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm.). W związku z tym w dniu
09 marca 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. z 2014 r., poz. 1200), z wyjątkiem art. 39 i 45, które obowiązują od 23 września 2014 r.

Zgodnie z nowymi przepisami, osoby budujące domy na własny użytek nie będą już musiały sporządzać świadectw energetycznych. Obowiązek sporządzania świadectw nie dotyczy również
m. in. zabytkowych kamienic, kościołów, a także budynków mieszkalnych, przeznaczonych
do użytkowania nie dłużej niż cztery miesiące w roku.

Zgodnie z art. 12 ustawy w stosunku do właścicieli lub zarządców budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w których są świadczone usługi dla ludności, wprowadzono obowiązek umieszczania kopii świadectwa charakterystyki energetycznej w widocznym miejscu w tym budynku.

Nowa regulacja rozszerzyła również katalog osób, które mogą sporządzać świadectwa charakterystyki energetycznej. Uprzednio uprawnienie takie posiadały jedynie osoby z wyższym wykształceniem i ukończonymi studiami podyplomowymi w tym zakresie, natomiast zgodnie
z art. 17 pkt 3a ustawy, świadectwa sporządzić może również osoba, która ukończyła wskazane w przepisie studia inżynierskie, bez konieczności kształcenia podyplomowego.

Uzupełnieniem regulacji ustawowej są rozporządzenia, które weszły w życie w dniu
09 marca 2015 r.:

· rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie sposobu dokonywania i szczegółowego zakresu weryfikacji świadectw charakterystyki energetycznej oraz protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji (Dz. U. z 2015 r., poz. 246)

· rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie wzorów protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji
(Dz. U. z 2015 r., poz. 247).

Dodatkowo, w dniu 18 kwietnia 2015 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 376) w znacznej mierze powielające obowiązujące dotychczas rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej (Dz. U. z 2014 r., poz. 888).

Zmiany w przepisach techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych

Z dniem 25 marca 2015 r. weszły w życie nowelizacje dwóch rozporządzeń Ministra Transportu
i Gospodarki Morskiej – z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430 z późn. zm.) oraz z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 63, poz. 735 z późn. zm.).

Wprowadzone zmiany umożliwią stosowanie na drogach głównych oraz drogach głównych ruchu przyspieszonego przekroju 2+1 z fizycznym rozdzieleniem przeciwnych kierunków ruchu. Takie rozwiązanie będzie mogło być stosowane również przy budowie dróg ekspresowych, jeżeli projektowane średniodobowe natężenie ruchu będzie wynosiło pomiędzy 4 a 22 tys. pojazdów. Nowe przepisy spowodują upowszechnienie stosowania przez inwestorów przekroju 2+1, a także upraszczają proces inwestycyjny. Celem regulacji jest również przyczynienie się do dalszej poprawy bezpieczeństwa na drogach.

Dodatkowo, nowelizacja wprowadza szczegółowe zmiany dotyczące m. in. szerokości pasów ruchu oraz parametrów i zasad stosowania dodatkowych jezdni służących obsłudze terenów przyległych do pasa drogowego. Zmiany obejmują również tzw. „otwarcie katalogu klas”, pozwalające zarządcom dróg niższych kategorii na budowę dróg o wyższych niż dotychczas parametrach technicznych.

VII. Prawo Administracyjne

Roszczenie osób prawnych o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości niezgodne z Konstytucją – wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Od dnia 13 października 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (tekst jednolity
Dz. U. z 2012 r., poz. 83 z późn. zm.). Po nowelizacji ustawy, która weszła w życie w dniu
9 października 2011 r., zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy osoby fizyczne i prawne będące w dniu 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości mogą wystąpić z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości w prawo własności. Z takim żądaniem, na mocy art. 1 ust. 3 ustawy, mogły wystąpić również następcy prawni wskazanych wyżej podmiotów.

W dniu 10 marca 2015 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie o sygn. K 29/13, w którym orzekł iż ww. przepisy ustawy w zakresie, w jakim przyznają uprawnienie do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności osobom fizycznym i prawnym, które nie miały tego uprawnienia przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 187, poz. 1110), są niezgodne z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącym iż Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Dodatkowo Trybunał Konstytucyjny orzekł, że kwestionowane przepisy, w zakresie, w jakim dotyczą nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego są niezgodne również z art. 165 ust. 1 Konstytucji, tj. „jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe”.

Trybunał Konstytucyjny uznał, iż „kwestionowane przepisy rażąco naruszyły samodzielność jednostek samorządu terytorialnego, które – oddając nieruchomości w użytkowanie wieczyste – nie mogły spodziewać się, że drugiej stronie umowy zostanie przyznane uprawnienie do jednostronnego zakończenia stosunku prawnego przez przekształcenie przysługującego jej prawa we własność. W przypadkach objętych nowelizacją nastąpiła ustawowa ingerencja w umownie ukształtowane stosunki prawne. Ustawodawca narzucił gminom zasady rozporządzania nieruchomościami stanowiącymi ich własność, uniemożliwiając tym samym realizację racjonalnej gospodarki finansowej i przestrzennej”.

O zasiłek na dzieci może wystąpić również ich ojciec

W dniu 4 grudnia 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, sygn. akt II SA/Ol 1198/14 orzekł, że ojciec dzieci, będący ich przedstawiciel ustawowym, może złożyć wniosek
o przyznanie zasiłku celowego na zakup książek i artykuły szkolne dla dzieci, mimo że dzieci z nim nie zamieszkują. Sąd orzekł, że fakt niezamieszkiwania ojca z dziećmi oraz zaspokajania potrzeb dzieci przez świadczenia alimentacyjne nie ma wpływu na możliwość uzyskania zasiłku. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd, każdy przedstawiciel ustawowy jest uprawniony do złożenia wniosku o zasiłek. Jedyne ograniczenie przy rozpoznawaniu takiego wniosku dotyczy poziomu dochodów osiąganych na osobę w rodzinie, z którą dzieci mieszkają.