1. ZMIANY W PRZEPISACH

Nowelizacja ustawy o lasach

W dniu 6 marca 2014 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o lasach uchwalona przez Sejm dnia 24 stycznia 2014 roku. Podstawowym celem ustawy jest zmiana gospodarki finansowej Państwowego Gospodarstwa Leśnego – Lasy Państwowe.

Do ustawy o lasach wprowadzono przepis stanowiący wprost, iż Lasy Państwowe prowadzą rachunkowość w zgodzie z ustawą o rachunkowości. Politykę rachunkowości będzie określał będzie Dyrektor Lasów Państwowych, a nie, jak dotychczas, każdy z nadleśniczych.

Ponadto, zgodnie z nowelizacją, Lasy Państwowe co roku do budżetu państwa zobowiązane będą wpłacać kwotę równą 2% przychodów ze sprzedaży drewna. Wpłata ta będzie stanowiła dochód budżetu państwa, a organem właściwym do jej pobrania będzie minister właściwy dla spraw środowiska. Opłata będzie pobierana od 2016 roku. Natomiast za lata 2014 i 2015 Lasy Państwowe z funduszu własnego dokonają wpłaty na rachunek budżetu państwa kwoty w łącznej wysokości 1 mld 600 mln złotych. Rada Ministrów została upoważniona do dokonania obniżenia wpłaty na rok 2015, w razie uzasadnionego przypadku, w szczególności w sytuacji klęski żywiołowej, zmiany cen drewna lub popytu na drewno.

Ustawa o udziale zagranicznych funkcjonariuszy lub pracowników we wspólnych operacjach lub wspólnych działaniach ratowniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu 7 lutego 2014 roku Sejm RP uchwalił ustawę o udziale zagranicznych funkcjonariuszy lub pracowników we wspólnych operacjach lub wspólnych działaniach ratowniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która dostosowuje polskie prawo do decyzji Rady Unii Europejskiej (2008/615/WSiSW, 2008/616/WSiSW oraz 2008/615/WSiSW). Ustawa reguluje zasady udziału zagranicznych sił porządkowych państw Unii Europejskiej, Shengen i państw trzecich w działaniach operacyjnych i ratowniczych na terytorium Polski.

Zagraniczne siły porządkowe na wniosek polskich organów, złożony do organu państwa wysyłającego, będą mogły prowadzić działania na terytorium Polski, w sytuacji, w której Polska będzie potrzebowała międzynarodowej pomocy w obronie bezpieczeństwa i porządku publicznego lub przeciwdziałania przestępczości w czasie zgromadzeń, klęsk żywiołowych lub w razie potrzeby uporania się z inną sytuacją kryzysową stanowiącą zagrożenie dla ludzi, majątku lub instytucji państwowych.

Funkcjonariusze zagranicznych służb porządkowych będą korzystali z uprawnień przysługujących polskim służbom, w tym będą uprawnione do korzystania ze środków przymusu bezpośredniego i broni palnej. Koordynacja działań będzie prowadzona przez polską administrację publiczną. Zagraniczne służby porządkowe w razie przeprowadzenia akcji w oparciu o przepisy ustawy będą podlegały kierownictwu polskich funkcjonariuszy.

Ustawa oczekuje na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw i wejdzie w życie 30 dni od tego ogłoszenia.

Zmiana ustawy o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie

Dnia 24 stycznia 2014 roku Sejm uchwalił nowelizację ustawy o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie. Zmiany dotyczą prowadzenia przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej wykazu organizacji uprawnionych do otrzymywania 1 % podatku dochodowego od osób fizycznych. Celem ustawy jest przyspieszenie procedury tworzenia takiego wykazu i ograniczenie liczby organizacji korzystających z prawa do trzymywania 1 % podatku dochodowego osób fizycznych.

Ustawa na nowo określa m. in. zasady odstąpienia przez naczelnika urzędu skarbowego od przekazania 1 % podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Na nowo zostały również określone zasady przekazywania podatku w sytuacji, w jakiej podatnik w zeznaniu podatkowym określił kwotę do przekazania, która przekracza 1 % podatku należnego. Zmodyfikowane zostały zasady prowadzenia wykazu przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 2014 roku poz. 223 i wejdzie w życie z dniem 22 marca 2014 roku.

1. Prawo energetyczne

Drugi etap obowiązku informacyjnego przedsiębiorstw energetycznych wykonujących działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi.

Zgodnie z § 47 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz.U. 2013 poz. 820), przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami gazowymi, w tym świadczące usługę kompleksową, zobowiązane jest do poinformowania swoich odbiorców, w formie ogłoszeń prasowych, internetowych, komunikatów radiowych lub telewizyjnych, bądź w inny sposób przyjęty na danym terenie lub w drodze indywidualnych zawiadomień przekazanych na piśmie, telefonicznie bądź za pomocą innego środka telekomunikacji, o zasadach rozliczeń wynikających z tego rozporządzenia. Przedsiębiorstwo energetyczne jest zatem zobowiązane do ponownego przekazania odbiorcom informacji, które zostały już skierowane w ramach I Etapu.

Od dnia 1 kwietnia do 30 czerwca 2014 roku przypada druga tura obowiązku informacyjnego wynikającego ze wskazanego wyżej przepisu. Oznacza to, iż przedsiębiorstwo energetyczne przed dniem 1 lipca 2014 roku musi ponownie poinformować odbiorców o zasadach rozliczenia w oparciu o jednostki energii.

III.               Prawo podatkowe

Nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług – odliczanie VAT od samochodów osobowych

W dniu 20 lutego 2014r. Senat przyjął bez poprawek uchwaloną przez Sejm w dniu 7 lutego 2014r. ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja dotyczy zmiany zasad odliczania przez przedsiębiorców podatku VAT od samochodów osobowych oraz innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony.

Możliwość odliczenia 100% naliczonego podatku VAT od ceny nabycia samochodów osobowych oraz od wydatków związanych z wykorzystywaniem takich samochodów, będzie dotyczyła tylko aut wykorzystywanych wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej. Należy zaznaczyć, że po nowelizacji może być to zwykły samochód osobowy(bez tzw. kratki), jednak rzeczywiście musi być używany wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej.

Wszyscy przedsiębiorcy używający samochodów osobowych wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej będą musieli złożyć informację o tych pojazdach (zgłosić pojazdy) w ciągu 7 dni do Urzędu Skarbowego oraz prowadzić ewidencję, wykazującą (i mającą ułatwić zweryfikowanie) używanie pojazdów wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, zawierającą m.in. opis trasy i ilość przejechanych przez pojazd kilometrów. Ewidencja będzie mogła być prowadzona w formie elektronicznej, a użytkownik samochodu będzie mógł potwierdzać wpisy podpisem na koniec każdego okresu rozliczeniowego. Jeśli podatnik sam będzie użytkownikiem auta takie potwierdzenie nie będzie wymagane.

W wypadku natomiast używania samochodów osobowych częściowo do prowadzenia działalności gospodarczej, a częściowo na potrzeby prywatne (tzw. cykl mieszany) będzie można odliczyć 50% VAT-u od nabycia takiego samochodu osobowego oraz 50% VAT-u od paliwa (jednak to dopiero od 1 lipca 2015r.). Ponadto, przedsiębiorcom takim będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% wydatków eksploatacyjnych (np. myjnia, naprawy, itp.).

Powyższe zmiany znajdą się w art. 86a ustawy o podatku od towarów i usług., a wejdą w życie od dnia 1 kwietnia 2014r. (co od zasady).

Ustawa oczekuje na podpis Prezydenta.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku – korekta CIT

W dniu 19 lutego 2014r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wypowiedział się w budzącej problemy praktyczne kwestii, mianowicie w którym okresie rozliczeniowym należy ująć korektę kosztów, związanych z zakupem materiałów – w sytuacji, gdy dokument będący podstawą korekty zostanie uzyskany dopiero po zakończeniu roku podatkowego, w jakim dokonano zakupu. Ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t.: Dz.U. 2011r., nr 74, poz. 397 ze zm.) wprost tej kwestii nie reguluje.

W rozpatrywanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku sprawie (sygn. akt I Sa/Gd 1686/13), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w wydanej interpretacji stwierdził, że niezależnie od tego, czy koszt poniesiony przez podatnika jest bezpośredni czy pośredni, faktura korygująca nie zmienia ani momentu poniesienia, ani potrącenia kosztu, a tylko wysokość tego kosztu. Co za tym idzie, za każdym razem konieczne jest odniesienie korekty kosztu do tego okresu rozliczeniowego, w którym w ewidencji księgowej koszt został pierwotnie ujęty. W przypadku kosztów bezpośrednich tym okresem rozliczeniowym będzie rok podatkowy, w jakim podatnik uzyskał przychody odpowiadające tym kosztom bezpośrednim.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił powyższą interpretację. Stwierdził bowiem, że jeżeli korekta kosztów bezpośrednich została dokonana już po sporządzeniu sprawozdania finansowego albo po upływie terminu do złożenia zeznania podatkowego, to wówczas może być ona rozliczona również w następnym roku podatkowym po roku,  w którym zostały rozliczone korygowane koszty.

Z powyższego wynika zatem, że koszt bezpośredni podatnik może rozliczyć również w tym roku podatkowym, w którym informacja o zmniejszeniu bądź też zwiększeniu kosztów z roku poprzedniego faktycznie zostanie przez niego uzyskana, nie jest zatem w takich przypadkach konieczna korekta złożonej deklaracji.

1. Dział procesowy

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego.

W dniu 7 lutego 2014 roku uchwalona została ustawa o zmianie ustawy- Kodeks postępowania cywilnego. Ustawa niniejsza porządkuje problematykę nadawania klauzuli wykonalności oraz sposób jej nadawania.

Zmiana Kodeksu postępowania cywilnego była konieczna ze względu na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2010 r., sygn. P 28/08, który stanowił, iż § 182 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych jest niezgodny z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, a co za tym idzie, także z Konstytucją. Trybunał zakwestionował możliwość nadawania niektórym tytułom egzekucyjnym klauzuli wykonalności bez wydawania odrębnego postanowienia w tym przedmiocie. Trybunał poddał w wątpliwość zakres regulowania przez § 182 Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, w szczególności zaś przekroczenie upoważnienia do wydania aktu regulującego działanie sądów powszechnych.

Nowelizacja wprost wprowadza do Kodeksu postępowania cywilnego możliwość nadawania klauzuli wykonalności niektórym tytułom wykonawczym w sposób uproszczony. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 783 § 3, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym – ugodom sądowym, orzeczeniom sądu, referendarza sądowego, a także orzeczeniom wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jest wydawane bez spisywania odrębnej sentencji (czyli bez odrębnego dokumentu postanowienia) przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności i opatrzenie jej podpisem sędziego albo referendarza sądowego, który wydaje postanowienie.

Zaznaczyć należy, iż w dalszym ciągu sąd będzie wydawał odrębne postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności w sytuacji, gdy klauzula ma zostać wydana przeciwko osobie niewymienionej w tytule egzekucyjnym (np. w sytuacji, w której klauzula ma zostać nadana przeciwko małżonkowi dłużnika).

Obecnie ustawa czeka na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Termin wejścia w życie ustawy to 30 dni od jej ogłoszenia.

Niewskazanie przez powoda danych pozwalających na ustalanie nr PESEL nie skutkuje zawieszeniem postępowania.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. akt. III CZP 137/13,
przed doręczeniem pozwu i rozpoczęciem rozprawy sąd nie może zawiesić postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. na skutek niewskazania przez powoda danych pozwalających na ustalenie numerów, o których mowa w art. 208[1] k.p.c. (np. nr PESEL, NIP, czy KRS pozwanego) Po rozpoczęciu rozprawy zawieszenie postępowania na tej podstawie może nastąpić tylko wtedy, gdy uzyskanie danych umożliwiających ustalenie wskazanych numerów nie jest możliwe.

Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, iż zawieszenie postępowania z powodu nieustalenia nr PESEL (czy innego nr, którym mówi art. 208 [1] k.p.c.) będzie możliwe dopiero po przeprowadzeniu rozprawy. Wynika to bowiem z umiejscowienia w ustawie art. 208 [1] k.p.c. Art. 208[1] k.p.c. został zamieszczony w części pierwszej, księdze pierwszej, tytule VI dziale
II rozdziale 3 „Rozprawa”. Prowadzi to do prostego wniosku, że ustalenie danych potrzebnych do ustalenia nr PESEL następuje na rozprawie. Co za tym idzie, praktyka sądów polegająca
na wzywaniu powodów do wskazania nr PESEL pozwanego przed rozprawą jest nieprawidłowa. Dopiero nieustalenie tych danych na rozprawie może skutkować zawieszeniem postępowania.

Spełnienie świadczenia w trakcie postępowania skutkuje oddaleniem powództwa

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. akt III CZP 119/13, w sytuacji, gdy powód domaga się zapłaty należności, która już została wyegzekwowana w postępowaniu egzekucyjnym w całości, na podstawie tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty, który następnie utracił moc na skutek wniesienia sprzeciwu, sąd rozpoznający taką sprawę powinien oddalić powództwo. Oznacza to, iż w razie uregulowania należności przez dłużnika w trakcie postępowania powództwo wierzyciela, który pozwu nie cofnął, zostanie oddalone mimo tego, że w dniu wniesienia pozwu jego powództwo było zasadne.