Zapraszamy do zapoznania się z nowym Biuletynem opracowanym przez naszych prawników
04.01.2017

ZMIANY W PRZEPISACH

USTAWA MAJĄCA NA CELU POPRAWĘ OTOCZENIA PRAWNEGO PRZEDSIĘBIORCÓW – ZMIANY W ZAKRESIE SZEREGU AKTÓW PRAWNYCH

W dniu 30.12.2016 r. opublikowano ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą – obowiązujące od dnia 1 stycznia 2017 r.

Kodeks cywilny: w zakresie terminów dokonania czynności prawnych ustalono, że jeśli termin przypada w sobotę, przesuwa się on do pierwszego dnia, który nie jest sobotą
lub dniem wolnym od pracy. Dotąd takie przesuniecie odnosiło się jedynie do dni ustawowo wolnych od pracy (a więc świąt i niedziel) – co oczywiście nadal pozostaje aktualne. Należy mieć na uwadze, że przesunięcie terminu, o jakim mowa dotyczy
m.in. terminów płatności zobowiązań, a nadto procesu cywilnego.

· Kodeks pracy: obowiązek ustalenia regulaminu pracy oraz regulaminu wynagradzania co do zasady ma obecnie dotyczyć pracodawców zatrudniających co najmniej
50 pracowników. Pozostali mogą lecz nie muszą ustanawiać regulaminu, chyba że wystąpi o to zakładowa organizacja związkowa, a pracodawca zatrudnia co najmniej
20 pracowników i w zakładzie nie obowiązuje układ zbiorowy pracy).

· Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – próg co najmniej 50 osób zatrudnionych zastosowano także przy obowiązku tworzenia wskazanego Funduszu.

· Kodeks pracy: powrót do dawnych zasad wydawania świadectw pracy – a więc
w sytuacji kontynuowania zatrudnienia z pracownikiem – a więc nowej umowy zawieranej w ciągu 7 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku prawnego – pracodawca jest zobowiązany wystawić pracownikowi świadectwo pracy tylko na jego wniosek.

· Kodeks pracy: umowa o współodpowiedzialności materialnej powierzająca mienie łącznie dwu lub więcej pracownikom – wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności (dotąd wymóg formy pisemnej nie posiadał takiego rygoru).

· Kodeks pracy: wydłużono do 21 dni terminy na zgłoszenie następujących żądań do sądu pracy: 1) wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, 2) żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia lub w związku z wygaśnięciem umowy, 3) żądanie nawiązania stosunku pracy w razie odmowy przyjęcia do pracy.

· Prawo budowlane: poszerzono zakres prac niewymagających pozwolenia na budowę (m.in. dwa budynki gospodarcze o określonych parametrach na 500 m2 powierzchni działki, instalacje klimatyzacyjne wewnątrz budynku, określone w ustawie prace będące przebudową itd.).

· Prawo budowlane: skrócono do 21 dni termin na zgłoszenie przez organ sprzeciwu do składanych zgłoszeń budowlanych, jednocześnie wprowadzając możliwość uzyskania zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, które uprawnia inwestora do wcześniejszego rozpoczęcia robót budowlanych

· Prawo budowlane: nowa definicja nieistotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę.

· Ustawa o rachunkowości: zwiększenie progu, z jakim wiąże się obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z tą ustawą z 1,2 mln euro do 2 mln euro.

· Ordynacja podatkowa: wprowadzenie objaśnień podatkowych tj. ogólnych wyjaśnień przepisów prawa podatkowego pochodzących od Ministra i zamieszczanych
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie urzędu obsługującego Ministra, dających podatnikowi podobną ochronę w razie zastosowana się do nich, jaką obecnie posiada zastosowanie się do indywidualnej interpretacji podatkowej uzyskanej we własnej sprawie. Analogiczną rolę zyskuje utrwalona praktyka interpretacyjna Ministra – a więc dominujące w interpretacjach indywidualnych – w danym okresie rozliczeniowych i 12 miesiącach poprzedzających ten okres rozliczeniowy – stanowisko odnoszące się do takich samych zdarzeń.

· Kodeks Spółek Handlowych: wzmocnienie praw mniejszościowych udziałowców
w spółce z o.o. – zniesiono dotychczas obowiązujący termin na zgłoszenie przez wspólników reprezentujących co najmniej dziesiątą część kapitału zakładowego żądania zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad. Wspólnikom reprezentującym co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego przyznano prawo zgłaszania żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad zgromadzenia wspólników – przy czym tutaj zgłoszenie żądania wymaga zachowania terminu 3 tygodni przed terminem zgromadzenia wspólników

· Ustawa o dozorze technicznym – na podstawie zmienionych regulacji niewymagane jest uzyskanie stosownego uprawnienia w formie decyzji administracyjnej do naprawy i modernizacji urządzeń technicznych i materiałów, gdy dany podmiot wykonuje usługę okazjonalnie i zastosuje właściwą technologię naprawy lub modernizacji uzgodnioną i nadzorowaną przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego. Wprowadzono także reguły umarzania, odraczania i rozkładani na raty należności publicznoprawnych i cywilnoprawnych Urzędu Dozoru Technicznego.

· Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej – wraz z wnioskiem o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć – pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia – oświadczenie o posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości, których adresy zgłasza do ewidencji. Nadto adres zamieszkania nie będzie zgłaszany do omawianej ewidencji.

· Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej – zmiany w zakresie kontroli przedsiębiorców. Wprowadzono możliwość prowadzenia czynności kontrolnych związanych z pobieraniem próbek i dokonywaniem oględzin (ale nie treści dokumentów) – też pojazdów, albo wykonywaniem pomiarów –które to czynności mogą obecnie być prowadzone nawet przez upływem 7 dni od doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Pomiary jednak nie mogą trwać dłużej niż 24 godziny od chwili ich rozpoczęcia, inne czynności – dłużej niż jeden dzień roboczy. Niezależnie od tego, w razie przewlekłości jakichkolwiek czynności kontrolnych, przedsiębiorcy – po rozpoznaniu jego zażalenia, przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Skarga nie wstrzymuje jednak czynności kontrolnych.

Nowy system pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich

Dnia 10 stycznia 2017 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Ustawa ma na celu stworzenie mechanizmów do pozasądowego rozstrzygania sporów pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami, wynikających z zawartych pomiędzy tymi podmiotami umowy.

Istotną kwestią jest to, jak należy rozumieć spór w świetle przepisów nowej ustawy. Na mocy nowych przepisów nie będą sporem wszelkiego rodzaju bezpośrednie negocjacje przedsiębiorcy z konsumentem, postępowania reklamacyjne ani postępowania skargowe prowadzone przez przedsiębiorcę. Zastosowanie ustawy zostało ponadto wyłączone w odniesieniu do sporów niegospodarczych, świadczonych w interesie ogólnym, jak również sporów wynikłych na tle umów dotyczących usług zdrowotnych świadczonych przez pracowników służby zdrowia pacjentom w celu oceny, utrzymania lub poprawy ich stanu zdrowia, łącznie z przepisywaniem, wydawaniem i udostępnianiem produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych. Ustawa nie dotyczy też usług edukacyjnych ani usług w zakresie kształcenia ustawicznego świadczonych przez publiczne szkoły lub placówki oraz publiczne szkoły wyższe.

Do prowadzenia postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązania sporów konsumenckich uprawnione będą osoby do tego wyznaczone przez podmiot wpisany do specjalnego Rejestru, prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ustawa dopuszcza też tworzenie organów kolegialnych, zrzeszających osoby reprezentujące interesy przedsiębiorców i osoby działające na rzecz interesów konsumentów, w celu prowadzenia postępowań.

Warto nadmienić, że w założeniu postępowanie przed podmiotem uprawnionym ma być dla konsumentów nieodpłatne, choć ustawa dopuszcza możliwość pobierania opłat, o ile nie będą one znacząco utrudniać konsumentowi dostępu do instytucji pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Szczegółowy tryb postępowania mają określać regulaminy poszczególnych podmiotów uprawnionych do rozstrzygania sporów. Z założenia postępowanie to ma być szybkie i gwarantować rozpoznanie sprawy w czasie o wiele krótszym, niż dzieje się to w procesie sądowym (termin podstawowy to 90 dni). Niemniej, nie zawsze rozstrzygnięcie będzie dla stron wiążące. Dlatego też ustawodawca nie wyłącza możliwości prowadzenia sporu sądowego nawet mimo toczącej się sprawy w przedmiocie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Postanowienia umowne, wyłączające prawo konsumenta do wytoczenia powództwa przed sądem powszechnym, z uwagi na złożenie wniosku o pozasądowe rozwiązanie sporu, dotknięte będą sankcją bezskuteczności na mocy art. 6 nowej regulacji. Natomiast złożenie wniosku o rozpoznanie sprawy w omawianym trybie przerywa bieg przedawnienia roszczenia.

W przypadku nierozwiązania sporu w powstałego w następstwie złożonej przez konsumenta reklamacji, przedsiębiorca będzie obowiązany do powiadomienia konsumenta o tym, czy zamierza wystąpić z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, czy zgadza się na udział w takim postępowaniu bądź czy odmawia wzięcia udziału. Bierna postawa przedsiębiorcy, wyrażająca się w niezłożeniu żadnego oświadczenia będzie uznawana za wyrażenie jego zgody na udział w pozasądowym rozwiązaniu sporu.

Z ustawy wynika również leżący po stronie przedsiębiorców obowiązek informowania konsumenta o właściwym dla przedsiębiorcy podmiocie uprawnionym do pozasądowego rozwiązywania sporów. Obowiązek informacyjny będzie istniał, jeżeli przedsiębiorca na mocy umowy albo ustawy jest zobowiązany do pozasądowego rozstrzygania sporów. Obligatoryjnie na podstawie ustawy, zobowiązanymi będą m.in. dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w przypadku których rolę podmiotu uprawnionego sprawować będzie Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej. W przypadku podmiotów objętych ustawą o nadzorze nad rynkiem finansowym funkcję podmiotu uprawnionego sprawować będzie właściwy sąd polubowny w rozumieniu k.p.c. Z kolei przedsiębiorcy wytwarzający energię elektryczną lub ciepło, przedsiębiorcy prowadzący hurtowy lub detaliczny handel energią elektryczną, paliwami gazowymi lub ciepłem, czy też przedsiębiorcy wykonujący działalność przesyłu lub dystrybucji energii elektrycznej lub gazu ziemnego (przesyłania i dystrybucji ciepła) podlegać będą właściwości Inspekcji Handlowej, jako podmiotu uprawnionemu. Z kolei spory w których stroną są przedsiębiorstwa energetyczne w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne, będzie rozpatrywał Koordynator do spraw negocjacji, powołany przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W pozostałym zakresie na chwilę obecną prowadzenie sporu pozasądowego na podstawie wskazanej ustawy nie jest dla przedsiębiorców obligatoryjne.

JEDNOLITY PLIK KONTROLNY DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORCÓW

Od 1 stycznia 2017 r. także mali i średni przedsiębiorcy (obok dużych przedsiębiorców, co do których takie zasady obowiązują od połowy ub. roku) są objęci obowiązkiem składania Jednolitego Pliku Kontrolnego, w zakresie ewidencji zakupu i sprzedaży towarów i usług dla celów podatku VAT – wraz z deklaracją VAT.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, za małego przedsiębiorcę uważa przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Z kolei za średniego przedsiębiorcę, uważa przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Z obowiązków związanych z comiesięcznym raportowaniem ewidencji VAT w JPK będą zwolnieni do końca 2017 r. mikroprzedsiębiorcy czyli podmiot który co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Obowiązek przekazywania danych w formie JPK na żądanie organów podatkowych (czyli pełna elektroniczna kontrola podatkowa) ma objąć mikro-, małych i średnich przedsiębiorców od 1 lipca 2018 r.

ZMIANY W VAT od stycznia 2017 r.

Istotne zmiany w podatku VAT dotyczą następujących kwestii:

Od 1 stycznia 2017 r. niektórzy podatnicy są zobowiązani składać deklaracje VAT jedynie drogą elektroniczną. Obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT obejmuje:

1) obowiązani do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE

2) będący dostawcami towarów lub świadczącymi usługi, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy o VAT, oraz nabywcami tych towarów lub usług (tzw. odwrócone obciążenie)

3) obowiązani, do składania deklaracji, informacji oraz rocznego obliczenia podatku za pomocą środków komunikacji elektronicznej na podstawie art. 45ba ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 27 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Od 2018 r. obowiązek składania elektronicznych deklaracji obejmie wszystkie podmioty.

Nowododanym do ustawy o podatku od towarów i usług ust. 4b w art 96, od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono odpowiedzialność pełnomocnika podpisującego zgłoszenie rejestracyjne podatnika w VAT za zaległości podatkowe. Zgodne z przywołanym przepisem, pełnomocnik podpisujący zgłoszenie odpowi