Biuletyn – 08.2018

Zapraszamy do zapoznania się z nowym Biuletynem opracowanym przez naszych prawników

1. ZMIANY W REGULACJACH

INTERNETOWE KONTO PACJENTA

W dniu 8 sierpnia 2018 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1515).

Celem nowelizacji jest wprowadzenie regulacji dotyczących Internetowego Konta Pacjenta, za pośrednictwem którego pacjent, lub jego upoważniony przedstawiciel, będą mogli uzyskać informacje m. in. o udzielonych i planowanych świadczeniach opieki zdrowotnej, wystawionych zaświadczeniach lekarskich, czy wysokości składki płaconej na ubezpieczenie zdrowotne. Dodatkowo, system będzie umożliwiał złożenie oświadczeń o upoważnieniu innej osoby do uzyskania dostępu do dokumentacji medycznej, czy wyrażeniu zgody na udzielanie określonych świadczeń zdrowotnych.

Nowelizacja wprowadza również zmiany do innych ustaw dotyczących opieki medycznej m. in. umożliwienie pielęgniarkom i położnym wydawania recept za pośrednictwem systemu teleinformatycznego bez konieczności przeprowadzenia osobistego badania pacjenta.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.

ODROCZENIE TERMINU OBOWIĄZKOWYCH E-ZAMÓWIEŃ

W dniu 7 sierpnia 2018 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 20 lipca 2018 r. zmieniającej ustawę – Prawo zamówień publicznych oraz ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja przesuwa w czasie pełną elektronizację zamówień publicznych prowadzonych przez innych zamawiających niż centralny zamawiający, których wartość zamówienia jest poniżej progów unijnych. Odnośnie tych postępowań – z dnia 18 października 2018 r. na dzień 1 stycznia 2020 r. – został przesunięty obowiązek wprowadzenia komunikacji zamawiającego z wykonawcami wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

MONITORING POJAZDÓW Z WYKORZYSTANIEM GEOLOKALIZACJI

W dniu 15 czerwca 2018 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Ustawa oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw.

Nowelizacja nakłada dodatkowe obowiązki na przewoźników wykonujących drogowy przewóz szczególnych towarów, które zostały objęte zakresem tej ustawy (jak np. paliwa, wyroby zawierające alkohol czy produkty lecznicze). Zmiany mają na celu umożliwienie pozyskania przez Krajową Administrację Skarbową danych geolokalizacyjnych pojazdu. Te mają być pozyskiwane dzięki nałożeniu obowiązku wyposażenia pojazdów w lokalizatory lub zewnętrzne systemy lokalizacji. Zgłoszenia do rejestru będą musiały zawierać również numer lokalizatora lub numer wykorzystywanego przez przewoźnika urządzenia przekazującego dane do zewnętrznego systemu lokalizacji.

Brak wyposażenia środka transportu w system lokalizacyjny będzie podlegał karze grzywny w wysokości 10.000 zł. Jeżeli w trakcie przewozu zostanie stwierdzone nieprawidłowe użycie lokalizatora, np. gdy zostanie wyłączony, przewoźnik będzie podlegał karze grzywny do 7.500 zł.

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 października 2018 r., z wyjątkiem przepisów o karach, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2019 r.

ZMIANY W USTAWIE O ZWALCZANIU NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI

W dniu 7 sierpnia 2018 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz niektórych innych ustaw. Zmiany są wynikiem konieczności implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem (dalej „dyrektywa 2016/943/UE”).

Nowelizacja nakłada dodatkowe obowiązki na przewoźników wykonujących drogowy przewóz szczególnych towarów, które zostały objęte zakresem tej ustawy (jak np. paliwa, wyroby zawierające alkohol czy produkty lecznicze). Zmiany mają na celu umożliwienie pozyskania przez Krajową Administrację Skarbową danych geolokalizacyjnych pojazdu. Te mają być pozyskiwane dzięki nałożeniu obowiązku wyposażenia pojazdów w lokalizatory lub zewnętrzne systemy lokalizacji. Zgłoszenia do rejestru będą musiały zawierać również numer lokalizatora lub numer wykorzystywanego przez przewoźnika urządzenia przekazującego dane do zewnętrznego systemu lokalizacji.

Ustawa wprowadza nową definicję tajemnicy przedsiębiorstwa, którą będą „informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności”.

Rozszerzony został zakres działań związanych z naruszeniem tajemnicy przedsiębiorstwa uznawanych za czyn nieuczciwej konkurencji. Aktualnie karalne jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji. Po wejściu w życie zmian, czynem nieuczciwej konkurencji będzie ujawnienie, wykorzystanie oraz samo pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Ustawa przewiduje, że bezprawne jest już samo kopiowanie dokumentów czy plików elektronicznych zawierających tajemnicę przedsiębiorstwa.

Ponadto uchylony zostanie przepis ustanawiający zakaz naruszania przez byłych pracowników tajemnicy przedsiębiorstwa w okresie 3 lat od ustania stosunku pracy (obecny art. 11 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). Dyrektywa unijna nie przewiduje ograniczenia czasowego tego zakazu, zatem po wejściu w życie zmian zakaz będzie bezterminowy.

Nowelizacja wprowadza również wyjątki, określając sytuacje, które nie będą kwalifikowane jako czyny nieuczciwej sytuacji. Ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa nie będzie stanowiło czynu nieuczciwej konkurencji, gdy nastąpi w celu ochrony uzasadnionego interesu chronionego prawem, w ramach korzystania ze swobody wypowiedzi lub w celu ujawnienia nieprawidłowości, uchybienia, działania z naruszeniem prawa dla ochrony interesu publicznego, lub gdy ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa wobec przedstawicieli pracowników w związku z pełnieniem przez nich funkcji na podstawie przepisów prawa będzie niezbędne dla prawidłowego wykonywania tych funkcji.

Ponadto ustawodawca wprowadził nowy katalog sankcji za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa. Sąd, na wniosek uprawnionego, będzie mógł zobowiązać pozwanego do podania do publicznej wiadomości informacji o treści wyroku, a na wniosek pozwanego – zasądzić od niego na rzecz uprawnionego wynagrodzenie zamiast orzekania zakazu wykorzystywania informacji lub zamiast odszkodowania.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 7 dni od jej publikacji w Dzienniku Ustaw.

1. ORZECZNICTWO

ZWIĄZANIE SĄDU PRAWOMOCNYM WYROKIEM WYDANYM W INNEJ SPRAWIE

Uchwała Sądu Najwyższego z 12 lipca 2018 r., sygn. III CZP 3/18

Przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego była odpowiedź na pytanie, czy w sytuacji, gdy pomiędzy tymi samymi stronami toczyło się postępowanie sądowe o zapłatę związane z roszczeniami okresowymi i w tej sprawie zapadł prawomocny wyrok, to czy po wniesieniu powództwa o zapłatę za kolejne okresy płatności, sąd jest zobowiązany do oceny wszystkich okoliczności sprawy od nowa, czy wręcz przeciwnie – jest on związany oceną sądu, który uprzednio orzekał.

Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie z którą „w procesie o świadczenie okresowe przysługujące powodowi na podstawie określonego stosunku prawnego za kolejny okres wymagalności, nie jest dopuszczalne ponowne badanie i ocenianie przez sąd zdarzeń prawnych, odnoszących się do zasady odpowiedzialności pozwanego, w takim zakresie, w jakim były one przedmiotem rozstrzygnięcia w prawomocnym wyroku wydanym w procesie między tymi samymi stronami o świadczenie należne za wcześniejsze okresy wymagalności”.

Sąd Najwyższy podkreślił, że przy każdym powództwie sąd ma obowiązek badać zasadność dochodzonych roszczeń. Jeżeli jednak sprawa toczy się pomiędzy tymi samymi stronami oraz dotyczy takich samych okoliczności faktycznych i prawnych, co w sprawie zakończonej wydaniem prawomocnego wyroku – sąd, rozpoznając kolejne powództwo, będzie związany oceną dokonaną przez uprzedni sąd przedstawioną w tym prawomocnym wyroku. Jest to objęte powagą rzeczy osądzonej.

DECYZJA O OGRANICZENIU KORZYSTANIA Z NIERUCHOMOŚCI NIE MUSI OKREŚLAĆ CZASU WYKONANIA PRAC

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipca 2018 r., sygn. I OSK 2268/18

Zakład energetyczny wystąpił do starosty z wnioskiem o wydanie decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości w celu przeprowadzenia robót budowlanych związanych z remontem sieci przesyłowej posadowionej na tej nieruchomości. Starosta wydał decyzję zgodnie z wnioskiem, a Wojewoda oddalił odwołanie właściciela nieruchomości.

Na skutek skargi, Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił jednak decyzję Wojewody. Sąd uznał, że w toku postępowania administracyjnego nie doszło do dokładnego zbadania sprawy, czego efektem było wydanie wadliwej decyzji niezawierającej określenia ram czasowych, w których miałyby zostać przeprowadzone określone w decyzji prace. Sąd orzekł, że nałożenie na właściciela obowiązku umożliwienia zakładowi energetycznemu wejścia na teren nieruchomości bez określenia czasu, w którym ten obowiązek występuje, istotnie narusza jego prawo własności.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił jednak ten wyrok sądu niższej instancji i oddalił skargę właściciela nieruchomości. Sąd powołał się na treść przepisu art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami, będącego podstawą wydania decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości. Przepis ten nie wskazuje, aby decyzja w swej treści musiała określać termin wykonania prac przez zakład energetyczny, wobec czego decyzja, która nie zawiera określenia ram czasowych prowadzonego przedsięwzięcia, jest zgodna z prawem.

PRZEKAZANIE DANYCH OSOBOWYCH DO BIURA INFORMACJI KREDYTOWEJ TYLKO W PRZYPADKU DYSPONOWANIA DOWODEM DORĘCZENIA DŁUŻNIKOWI ZAWIADOMIENIA

Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 sierpnia 2018 r., sygn. I OSK 2123/16 i I OSK 2051/16

Sprawa dotyczyła wniosku skierowanego przez bank o zamieszczenie z Biurze Informacji Kredytowej informacji o zadłużeniu z tytułu udzielonego kredytu. Stwierdzając opóźnienie w spłacie rat kredytu, bank wysłał do dwóch klientów informację o stanie zadłużenia, uprzedzając klientów, że w przypadku braku zapłaty w terminie 30 dni, złoży on wniosek o umieszczenie danych tych klientów w spisie dłużników.

Po dokonaniu wpisu klientów do Biura Informacji Kredytowej, klienci złożyli skargę do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na bezprawne przetwarzanie ich danych osobowych. Inspektor uwzględnił skargę i nakazał zaprzestania przetwarzania danych. Bank wniósł skargi na decyzje Inspektora, jednak skargi zostały oddalone zarówno przez Wojewódzki, jak i Naczelny Sąd Administracyjny

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że aby bank mógł przetwarzać dane osobowe swoich klientów poprzez zgłoszenie ich do spisu dłużników, bank zobowiązany był do przesłania do klientów zawiadomienia o zadłużeniu, zawierającego wezwanie do zapłaty w terminie 30 dni pod rygorem publikacji danych. Ponieważ klienci zaprzeczyli, aby dostali takie pisma, a bank twierdził, że zostały wysłane zwykłym listem, a nie poleconym – Sąd uznał, że bank nie mając potwierdzenia doręczenia nie jest w stanie udowodnić, że dopełnił niezbędnych formalności. Z tego względu bank nie udowodnił, że dysponuje podstawą prawną do przetwarzania danych osobowych.

ODRZUCENIE SPADKU W IMIENIU DZIECKA WYMAGA ZGODY SĄDU

Uchwała Składu 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2018 r., sygn. III CZP 102/17

Sąd Najwyższy orzekł, że złożenie przed rodziców oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu ich małoletniego dziecka jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka. Jeżeli rodzice dziecka powołanego do spadku nie chcą, aby odziedziczyło ono spadek, muszą wystąpić do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na złożenie oświadczenia w imieniu ich dziecka.

Ponadto Sąd Najwyższy orzekł, że półroczny termin na złożenie takiego oświadczenia, wynikający z art. 1015 § 1 k.c., nie może upłynąć przed prawomocnym zakończeniem postępowania z wniosku o wyrażenie zgody na złożenie oświadczenia. Jeżeli wyrok wyrażający zgodę na złożenie oświadczenia uprawomocni się po upływie 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku, rodzice powinni złożyć stosowne oświadczenie niezwłocznie po uprawomocnieniu.

III.WARTO PAMIĘTAĆ

SKRÓCENIE TERMINU PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ

Warto pamiętać, że od dnia 9 lipca 2018 r. obowiązują przepisy ustawy z 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającej istotne zmiany w zakresie przedawnienia roszczeń. Maksymalny termin przedawnienia został skrócony z 10 do 6 lat. Ponadto przedsiębiorcy nie mogą już dochodzić przed sądem roszczeń przedawnionych przysługujących od konsumentów. W takich sprawach sąd z urzędu będzie badał, czy doszło do przedawnienia.

Więcej informacji na ten temat zostało zamieszczonych w Biuletynie z 4 maja 2018 r.

DOFINASOWANIE PROJEKTÓW POPRAWIAJĄCYCH WARUNKI PRACY

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ogłosił nabór wniosków o dofinansowanie projektów dotyczących poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy, zmniejszenia zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi oraz zredukowania niekorzystnego oddziaływania czynników ryzyka. Na wszystkie dofinansowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma zamiar przeznaczyć łącznie 50 mln. zł.

O dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorcy, którzy:
• nie zalegają z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne;
• nie zalegają z opłacaniem podatków;
• nie znajdują się w stanie upadłości, pod zarządem komisarycznym, w toku likwidacji, postępowania upadłościowego lub postępowania układowego z wierzycielem;
• nie ubiegali się o dofinansowanie przed upływem 3 lat od dnia wypłaty przez ZUS całości ostatniego dofinansowania;
• nie ubiegali się o dofinansowanie przed upływem 3 lat od dnia zwrotu dofinansowania, do którego zostali zobowiązani

Termin składania wniosków o dofinansowanie upływa 23 sierpnia 2018 r.

Szczegółowe informacje o konkursie dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:http://bip.zus.pl/konkurs-dofinansowanie-dzialan-platnika-skladek-na-poprawe-bezpieczenstwa-i-higieny-pracy

PRAWO OTRZYMANIA DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ JEST NIEZALEŻNE OD PRAWA DO UZYSKANIA INFORMACJI WYNIKAJĄCEGO Z RODO

Celem tej pierwszej regulacji jest udostępnienie pacjentowi informacji o jego stanie zdrowia. Informacje udostępniane są w formie odpisu wyciągu lub wydruku, a za ich wydanie podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może pobierać opłaty.

Z kolei uprawnienie do żądania kopii danych osobowych na podstawie RODO ma na celu umożliwienie pacjentowi sprawowania kontroli nad procesem przetwarzania jego danych osobowych. Przepisy nie określają, w jaki sposób podmiot zobowiązany ma udostępnić dane – może zatem przekazać je w formie odpisów czy kopii dokumentacji medycznej, a może też ograniczyć się do przekazania informacji o danych osobowych zamieszczonych w tej dokumentacji z pominięciem innych informacji, które się tam znajdują. W przypadku udostępnienia danych na podstawie RODO, podmiot zobowiązany do udostępnienia danych ma obowiązek wydać je uprawnionemu bezpłatnie.