80-433 Gdańsk, ul. Zawiszy Czarnego 6/1 58 340 47 63 Email: kancelaria@fortuna-krp.pl

Biuletyn - 10.2013 - Kancelaria Radcy Prawnego Fortuna Gdańsk

biuletyn-2

Biuletyn – 10.2013

I. ZMIANY W PRZEPISACH

Zmiana ustawy o dokumentach paszportowychW dniu 10 października wchodzą w życie przepisy ustawy o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych z dnia 26 lipca 2013 roku. Zgodnie z art. 1 niniejszej ustawy w dokumentach paszportowych wydawanych osobom, które nie ukończyły 12 lat, nie będzie zamieszczany obraz linii papilarnych. Dodatkowo osobom, którym ze względów czysto fizycznych nie będzie można czasowo pobrać odcisków linii papilarnych, wydawany będzie paszport tymczasowy. Całkowite zniesienie kary śmierci W dniu 24 września 2013 roku weszły w życie przepisy ustawy o ratyfikacji drugiego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w sprawie zniesienia kary śmierci, przyjętego w Nowym Jorku 15 grudnia 1989 r. oraz protokół nr 13 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci we wszystkich okolicznościach, sporządzony w Wilnie w dniu 3 maja 2002 r. Zgodnie powyższymi aktami prawa międzynarodowego Rzeczpospolita Polska zobowiązała się do całkowitego zniesienia kary śmierci, nawet w czasie wojny.  Mieszkanie dla Młodych Sejm na 50. posiedzeniu uchwalił ustawę o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych. Ustawa wprowadza nowy rządowy program: „Mieszkanie dla Młodych” na lata 2014 – 2018.Z programu skorzystają:- małżeństwa,- osoby samotnie wychowujący dzieci,- oraz osoby samotnedo ukończenia 35 roku życia.Ustawa przewiduje dwie formy wsparcia finansowego.Pierwsza – dofinansowanie wkładu własnego oraz spłatę części kredytu, będzie przysługiwała osobie, która kupiła lokal od przedsiębiorcy, który ten lokal wybudował (rynek pierwotny). Oczywiście ustawa wprowadza limit wielkości lokalu, na zakup którego wypłacone zostaje dofinansowanie. Limit ten wynosi: w przypadku lokali mieszkalnych – maksymalnie 75 m² powierzchni użytkowej (lub 85 m², gdy nabywca wychowuje minimum troje dzieci). W przypadku domów jednorodzinnych limit wynosi 100 m². W sytuacji wychowywania minimum trójki potomstwa limit zostaje zwiększony do 110 m². Należy zaznaczyć, ze wsparciem objętym jest metraż do maksymalnie 50 m2. Minimalny okres kredytowania oznaczono na 15 lat.Druga forma wsparcia dotyczy osób budujących dom jednorodzinny sposobem gospodarczym. Wówczas pomoc państwa ogranicza się do zwolnienia od podatku VAT na materiały budowlane. Dofinansowanie będzie udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego za pośrednictwem instytucji finansowej, w której osoba ubiegająca się o pomoc zaciągnęła kredyt mieszkaniowy. W 2014 roku kwota dotacji ma wynieść 600 mln złotych.
II. PRAWO ENERGETYCZNE
Przy stwierdzeniu zasiedzenia prawa do korzystania z urządzenia przesyłowego należy udowodnić przeniesienie posiadania tego urządzenia
Dnia 20 września 2013 r. Sąd Najwyższy wydał orzeczenie, w którym pochylił się nad kwestią udowodnienia zasiedzenia urządzeń przesyłowych przez przedsiębiorstwa energetyczne (sygn. II CSK 10/13 ).
Okres potrzebny do nabycia prawa do korzystania z urządzenia przesyłowego w drodze zasiedzenia zależy od dobrej lub złej wiary. W pierwszym wypadku musi upłynąć 20 lat, w drugim 30 lat, przy czym przedsiębiorstwo przesyłowe wykazać musi ciągłość posiadania. Do 01 lutego 1989 roku posiadaczem infrastruktury przesyłowej (gazociągi, linie energetyczne, ciepłociągi itp.) był Skarb Państwa. Natomiast wraz z nowelizacją kodeksu cywilnego, posiadaczami infrastruktury stały się przedsiębiorstwa państwowe. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 września 2013 r. stwierdził, że wskazanie przez przedsiębiorstwo energetyczne tylko na przepisy prawa jest niewystarczające by uznać, że przeniesienie posiadania urządzeń miało miejsce. Decyzja albo umowa nie były potrzebne dla przejścia posiadania – to był skutek samej zmiany przepisów prawa, jednak na potrzeby stwierdzenia zasiedzenia trzeba ten skutek udowodnić dla konkretnych urządzeń. Oznacza to, że przedsiębiorstwo musi w postępowaniu sądowym wskazać na konkretne dokumenty, z których wynikać będzie, że posiadanie danego urządzenia zostało przeniesione.  III. PRAWO PODATKOWE
Spadkobranie po małżonku – można zbyć nieruchomość przed upływem 5 lat bez obawy o podatek dochodowy
Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity z dnia 17 stycznia 2012 r. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), jeżeli nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo do domu jednorodzinnego albo prawo użytkowania wieczystego gruntu jest zbywane przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, uzyskana kwota podlega opodatkowaniu Dla ustalenia zatem, czy należy zapłacić podatek, konieczne jest ustalenie terminu nabycia nieruchomości. Dnia 10 września 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wydał wyrok (sygn. I SA/Gd 760/13), w którym wskazał, że 5 letni termin dla zbycia nieruchomości nie jest liczony od daty nabycia tej nieruchomości w drodze spadku po współmałżonku. Sąd zwrócił uwagę, że nie ma możliwości określenia, w jakiej części nastąpiło nabycie nieruchomości w przypadku kupna jej przez współmałżonków pozostających w małżeńskiej wspólności majątkowej. Z istoty wspólności majątkowej małżeńskiej, wynika, że każdemu z małżonków przysługuje prawo do całej masy majątkowej, w tym wypadku do całego mieszkania, a nie jedynie do ściśle określonego w nim udziału. Zdaniem Sądu przemawia to za tym, że nie można przyjmować, iż 5 letni termin zbycia nieruchomości biegnie od daty nabycia tej nieruchomości w drodze spadku po współmałżonku. Każdy z małżonków był właścicielem całej nieruchomości od momentu jej zakupu, a nie tylko ściśle określonego jej udziału. W konsekwencji datę nabycia liczyć należy od dnia nabycia nieruchomości przez obu współmałżonków, a nie od daty nabycia spadku. Jeżeli małżonek sprzeda nieruchomość po upływie 5 lat od daty wspólnego jej nabycia, nawet jeżeli nie upłynął okres 5 lat od daty spadkobrania po drugim z małżonków, nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku. Nowe wzory deklaracji i informacji PITOd 26 września 2013 r. obowiązują nowe wzory oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Nowe brzmienie otrzymują:
– oświadczenia: PIT-2, PIT-2A, PIT-3 PIT-12,
– deklaracje: PIT-4R, PIT-6, PIT-6L, PIT-8AR
– informacje: PIT-8C, PIT-11, PIT-R, IFT-1/IFT-1/R
Nowe wzory zostały wprowadzone w rozporządzeniu Ministra Finansów z 6 sierpnia 2013 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. poz. 1054). Wzory stosuje się do przychodów, dochodów uzyskanych lub strat poniesionych od 1 stycznia 2013 r. Nie stosuje się ich jedynie wtedy, gdy deklaracje i informacje podatkowe zostały złożone przed wejściem w życie rozporządzenia na dotychczasowych formularzach. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości może nie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług Dnia 28 sierpnia 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną o nr IPPP1/443-679/13-2/ISZ. Zgodnie z nią, wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeżeli właściciel podejmuje wszelkie czynności zmierzające do odzyskania nieruchomości – wzywa dzierżawcę do zwrotu nieruchomości, wytoczył powództwo sądowe o wydanie przedmiotowej nieruchomości, to bezumowna czynność, dokonywana bez jego zgody, nie stanowi usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od towarów i usług (VAT), a zapłata z tego tytułu odszkodowania nie stanowi należności za jej wykonanie. Tym samym nie stanowi transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela, nawet jeśli zgoda ta jest tylko dorozumiana. Gdy właściciel toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy, wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować muszą w każdym przypadku konkretne okoliczności. Kluczową kwestią jest fakt istnienia zgody na użytkowanie, bądź czynienie jakichkolwiek kroków przez uprawniony podmiot celem odzyskania nieruchomości, w przypadku braku takiej zgody.
IV. DZIAŁ PROCESOWY

Wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie wywołuje obowiązku uzupełnienia opłaty od pozwuW dniu 10 października 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt III CZP 56/13 Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której stwierdził, że wniesienie przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty nie wywołuje obowiązku uzupełnia 3/4 opłaty sądowej od pozwu przez powoda.
Powyższa uchwała kładzie kres dotychczasowej praktyce sądów, które bez podstawy prawnej wzywały powodów do uzupełnienia ¾ opłaty od pozwu w sytuacji wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w trybie elektronicznego postępowania upominawczego. Sąd Najwyższy zaznaczył, że wykładnia ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jednoznacznie nasuwa stwierdzenie, że opłata od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym wynosi¼ opłaty i nie podlega uzupełnieniu w dalszym toku postępowania, także po wniesieniu sprzeciwu na podstawie art. 505 37 § 1 k.p.c. Wyrok sądu stwierdzający nieważność uchwały zgromadzenia wspólników ma charakter konstytutywny W dniu 18 września Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę na wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego- sygn. akt III CZP 13/13 Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że wyrok sądu stwierdzający nieważność sprzecznej z ustawą uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej ma charakter orzeczenia konstytutywnego. Ponadto wskazano, iż uchwały powyższych organów spółek podlegają wzruszeniu w drodze powództwa o ustalenie –art. 189 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 58 kodeksu cywilnego.
We wniosku Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego podniósł, że kodeks spółek handlowych zawiera szczególny rodzaj powództwa o uchylenie uchwały (dotyczy zarówno spółki z ograniczoną odpowiedzialności, jak i spółki akcyjnej) sprzecznej ze statutem, dobrymi obyczajami i godzącej w interes spółki lub mającej na celu pokrzywdzenie wspólnika lub akcjonariusza (art. 249 § 1 i art. 422 § 1 k.s.h.). Podkreślono, że dla obu powództw kodeks przewiduje termin miesiąca od dnia otrzymania wiadomości (w każdym przypadku nie więcej jednak niż sześć miesięcy) na wniesienie takiego powództwa. Terminu takiego zaś nie przewiduje kodeks postępowania cywilnego. Podjęcie uchwały o powyższej treści przez Sąd Najwyższy oznacza, że uchwała sprzeczna ze statutem, dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółki może zostać zaskarżona, także po upływie terminu przewidzianego w kodeksie spółek handlowych, na podstawie powództwa o ustalenie przewidzianego przez 189 k.p.c. Jednak, zaznaczyć należy, że zaskarżona uchwała organu spółki pozostaje skuteczna – nawet pomimo późniejszego uznania ją za nieważną – aż do momentu uprawomocnienia się wyroku sądu ustalającego jej nieważność. Sejm uchwali nowelizację Kodeksu Postępowania Karnego. Na 50. posiedzeniu Sejmu uchwalono ostatecznie nowelizację Kodeksu Postępowania Karnego dotyczącą prawa do kontroli korespondencji. Zgodnie z planowanymi zmianami, prokurator będzie miał prawo wglądu do korespondencji podejrzanego z obrońcą jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach i tylko wyłącznie, gdy będzie wymagało tego dobro śledztwa. Funkcjonariusz publiczny, która zatrzymał daną osobę, będzie obecny przy jego rozmowie z obrońcą tylko sytuacji uzasadnionej szczególnymi okolicznościami.  V. PRAWO MEDYCZNE
Dyrektywa o transgranicznej opiece medycznej
Z dniem 25 października 2013 roku zacznie obowiązywać unijna dyrektywa o transgranicznej opiece medycznej, która dawać ma pacjentom prawo do refundacji leczenia w innym kraju UE również w przypadku zaplanowanego leczenia, a nie tylko w razie wypadku czy nagłej choroby. W związku z powyższym, rząd przyjął założenia do ustawy implementującej dyrektywę. Regulacje chronić mają finanse NFZ. I tak refundacja odbywać się ma według polskich stawek, a na zaplanowany zabieg czy terapię lekiem można będzie wyjechać tylko ze skierowaniem od polskiego lekarza. Refundacja obejmie wyłącznie leki, które są na polskiej liście refundacyjnej, oraz zabiegi wykonywane w polskich szpitalach. Planowane jest również wprowadzenie zapisu umożliwiającego NFZ może zawieszenie wypłat za leczenie zagranicą, jeśli w danym roku zostanie przekroczony wyznaczony na ten cel limit wydatków. Wtedy rozliczenie rachunków nastąpi dopiero w kolejnym roku. Leczenie zagraniczne ma regulować znowelizowana ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej, jednakże nie jest prawdopodobne, aby udało się przeprowadzić zmiany do dnia 25 października. Odwołanie od kary dyscyplinarnej prawem każdego Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 02 października 2013 roku, sygn. akt SK 10/13 W stanie faktycznym sprawy lekarz weterynarii złożył skargę, gdyż został ukarany upomnieniem za błąd przy leczeniu psa. Złożył odwołanie, ale Krajowy Sąd Lekarsko-Weterynaryjny w Warszawie odmówił jego przyjęcia. Wówczas obowiązywał przepis art. 46 ust. 2 ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, który dopuszczał odwołanie tylko od cięższej niż upomnienie kary – kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu lub kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu. Art. 46 ust. 2 już nie obowiązuje, ale mimo to Trybunał orzekł o jego niekonstytucyjności z uwagi na ochronę konstytucyjnych praw i wolności. Uzasadniając orzeczenie, Trybunał wskazał, że każdy powinien mieć prawo odwołania do sądu od kary dyscyplinarnej, niezależnie od tego, czy wykonuje zawód zaufania publicznego i jak został ukarany.
Udostępnianie dokumentacji medycznej zmarłego
Wyrok NSA z 17 września 2013 r., sygn. akt II OSK 1539/13 Naczelny Sąd Administracyjny pochylił się nad problemem udostępniania dokumentacji medycznej zmarłego pacjenta, w sytuacji, gdy ten został przewieziony karetką do szpitala po wypadku. W stanie faktycznym sprawy pacjent zmarł nagle, po dwóch dniach pobytu. Dyrektor szpitala odmówił udostępnienia żonie dokumentacji medycznej, powołując się na tajemnicę medyczną i brak zgody zmarłego. Tymczasem zmarły upoważnił żonę do wglądu do dokumentacji medycznej w poradni lekarza rodzinnego. Sprawę rozpatrywał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyroku z 13 lutego 2013 roku stwierdził bezczynność szpitala z rażącym naruszeniem prawa. Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż nie sposób traktować upoważnienia do wglądu do dokumentacji medycznej jako udzielonego wyłącznie na potrzeby jednego tylko podmiotu leczniczego. W wyniku skargi kasacyjnej szpitala, sprawę rozpatrywał Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku stwierdzono, że doszło do przewlekłości po stronie szpitala, jednakże nie była ona rażąca. Podkreślono jednakże, że upoważnienie do udostępnienia akt żonie zmarłego wynikało z deklaracji pacjenta złożonej u innego lekarza. Wskazano, że ustawa o ochronie praw pacjenta ma służyć zarówno pacjentom, jak i ich rodzinom. Pomiędzy prawem do tajemnicy informacji a prawem rodziny do dokumentacji medycznej pacjenta nie ma sprzeczności. Sąd Apelacyjny w Poznaniu – NFZ pokryje koszt świadczeń udzielanych w trakcie badań klinicznych Wyrokiem z dnia 17 września 2013 roku Sąd Apelacyjny w Poznaniu orzekł, iż Wielkopolski Oddział Wojewódzki NFZ zobowiązany jest do pokrycia kosztów świadczenia usług medycznych na rzecz pacjentów, biorących udział w badaniach klinicznych nowego leku. NFZ odmówił zapłaty, wskazując, że wszystkie koszty powinna pokryć firma farmaceutyczna. Natomiast Szpital stał na stanowisku, iż pacjentom przysługiwało prawo do świadczeń gwarantowanych finansowanych ze środków publicznych, udzielanych w trakcie badań. Sprawa o zapłatę trafiła do Sądu. Sąd I instancji podzielił stanowisko NFZ. Sąd II instancji orzekł natomiast na korzyść Szpitala, wskazując, iż udział w badaniach klinicznych nie pozbawia pacjenta prawa do świadczeń gwarantowanych przez państwo. 23 % stawka VAT dla operacji plastycznych Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 01 października 2013 roku, sygn. akt I FSK 1548/12 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż operacje plastyczne, których wyłącznym celem jest poprawa wyglądu nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT. Operacje estetyczne podlegają 23 proc. stawce VAT. Zmiany w przepisach:
1. W dniu 2 października 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz. U. poz. 1096).
2. W dniu 24 września 2013 r. Minister Zdrowia podpisał rozporządzenie w sprawie Systemu Wspomagania Ratownictwa Medycznego. Rozporządzenie oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw. Nowe zarządzenia Prezesa NFZ:1. Z dniem 01 października 2013 roku weszło w życie zarządzenie Prezesa NFZ Nr 47/2013/DI z dnia 6 września 2013 r. w sprawie określenia szczegółowych komunikatów sprawozdawczych XML dotyczących zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
2. Od dnia 01 września 2013 roku obowiązuje zarządzenie Prezesa NFZ Nr 48/2013/DGL z dnia 6 września 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie programy zdrowotne (lekowe).
3. Od dnia 01 września 2013 roku obowiązuje zrządzenie Prezesa NFZ nr 49/2013/DGL zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie chemioterapia.
4. Z mocą od dnia 1 stycznia 2013 roku weszło w życie zarządzenie Prezesa NFZ Nr 51/2013/BK z dnia 10 września 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia zasad rachunkowości w Narodowym Funduszu Zdrowia.
5. W dniu 2 października 2013 roku Prezes NFZ podpisał zarządzenie Nr 57/2013/DSOZ w sprawie warunków postępowania dotyczących zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Dotychczasowe zarządzenie obowiązywać będzie do dnia 31 grudnia 2013 roku.
6. W dniu 1 października 2013 roku Prezes NFZ podpisał zarządzenie nr 55/DSM/2013 w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju lecznictwo uzdrowiskowe. Planowane prywatne ubezpieczenia medyczne Zdrowia deklaruje przedstawienie do końca roku rozwiązań, które ułatwią wprowadzanie prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych. Prywatne ubezpieczenie ma umożliwiać pacjentowi wybór dowolnej placówki medycznej, gdzie chce on być leczony. Koszt pokrywać ma ubezpieczyciel. Rozwiązania ustawowe mają jednak zapewnić równe prawa pacjentom prywatnie ubezpieczonym i tym, których leczenie finansowane będzie ze środków publicznych. Trwają konsultacje i prace nad założeniami ustawy.
VI. PRAWO TELEKOMUNIKACYJNE

Przełomowy krok Komisji Europejskiej w stronę jednolitego rynku telekomunikacyjnego11 września 2013 roku Komisja Europejska przyjęła przełomowy plan zmierzający do ujednolicenia rynku telekomunikacyjnego w Unii Europejskiej. Jak podkreśla Jose Manuel Barroso, dzięki tym działaniom Europa będzie mogła stać się światowym liderem gospodarki cyfrowej. Zmiany mają na celu przede wszystkim obniżenie opłat ponoszonych przez konsumentów oraz zredukowanie formalności dla przedsiębiorców. Zniesione mają być również dodatkowe opłaty za międzynarodowe połączenia telefoniczne w Europie. Unia Europejska konsekwentnie prowadzi politykę zmierzającą do utworzenia jednego wspólnotowego rynku, jednak sektor usług telekomunikacyjnych nadal funkcjonuje głównie na skalę narodową w każdym z 28. państw członkowskich. Wprowadzenie jednolitych zezwoleń na działalność w sektorze usług telekomunikacyjnych w każdym z państw członkowskich, dalsza harmonizacja przepisów w tym zakresie i wprowadzenie przez Unię Europejską wysokiego progu regulacji segmentów tego rynku (dzięki czemu miałaby zmniejszyć się liczba państwowych rynków regulowanych) mają pozytywnie wpłynąć na rozwój konkurencji. Komisja Europejska staje również w obronie tzw. neutralności sieci. Zgodnie z przyjętym planem zabronione będzie blokowanie i ograniczanie treści internetowych, dzięki czemu użytkownicy Internetu mają mieć zagwarantowany nieograniczony dostęp do Internetu, niezależnie od prędkości łącza, czy wykupionego abonamentu. Wyeliminowane zostaną również opłaty roamingowe, a klient będzie uprawniony do rozwiązania umowy zawartej z operatorem w sytuacji, w której rzeczywista prędkość Internetu nie odpowiada tej, która była wskazana w zawartej przez niego umowie. Powyższy plan określany jest mianem najbardziej ambitnego w historii 26- letnich reform wspólnotowego rynku telekomunikacyjnego. Jego wdrożenie będzie się wiązało z wprowadzeniem daleko idących zmian w krajowym prawodawstwie, jednak niewątpliwie są to działania, które korzystnie wpłyną na rozwój gospodarki europejskiej. Projekt ułatwień dla osób niepełnosprawnych w zakresie korzystania z usług firm telekomunikacyjnych  Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji opracowało projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych. Projekt ten przewiduje utworzenie specjalnych stanowisk w punktach obsługi klientów przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Zgodnie z założeniami rozporządzenia placówki te miałyby być wyposażone w specjalistyczne komputery, dzięki którym osoba niewidoma lub niesłysząca miałaby ułatwione porozumiewanie się z pracownikiem operatora. Ministerstwo planuje również nałożyć na operatorów obowiązek dostarczania klientom dokumentów dostosowanych do ich potrzeb. Osobom niewidomym przysługiwałoby zatem prawo do otrzymywania umów, faktur czy wykazów połączeń sporządzonych alfabetem Barille’a. Proponowane zmiany dotyczą również kwestii posiadania przez operatorów w swojej ofercie aparatów telefonicznych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Operator powinien zatem w swojej ofercie posiadać aparat z wzmacniaczem słuchawkowym lub regulacją głosu dla osoby z upośledzeniem słychu lub aparat z wyróżnioną środkową cyfrą dla osób niewidomych i słabo widzących. Projekt ten, jakkolwiek chwalony ze względu na jego wymiar społeczny, budzi jednak szereg wątpliwości przede wszystkim w sferze finansowej. Wiązałby się bowiem z ogromnymi kosztami, jakie poniosłyby firmy telekomunikacyjne, szczególnie, że jego obecnym brzmieniu nie są przewidziane żadne udogodnienia dla przedsiębiorców np. w sferze podatkowej. VII. PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Unieważnienie wadliwego postępowania
W wyroku z dnia 3 lipca 2013 r., sygn. KIO 1420/13, Krajowa Izba Odwoławcza (KIO) stwierdziła, iż wykrycie poważnej, nieusuwalnej wady, która może mieć wpływ na ważność umowy powoduje obowiązek zamawiającego unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. KIO wskazała, iż zamawiający powinien rozważyć okoliczności skutkujące unieważnieniem zawartej umowy określone w art. 146 ust. 1 p.z.p., jak również okoliczności skutkujące unieważnieniem umowy mieszczące się w klauzuli generalnej art. 146 ust. 6 p.z.p., czyli o dokonanie przez zamawiającego czynności z naruszeniem przepisów ustawy, które miały lub mogły mieć wpływ na wynik postępowania. Zamawiający nie powinni dopuszczać do zawarcia wadliwych umów, stosując unieważnienie postępowania. Przykładowo, niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego może być uchybienie w zakresie przebiegu otwarcia ofert jako czynności, której powtórzyć nie można. Innym przykładem, wynikającym z orzecznictwa KIO, jest sytuacja, kiedy zamawiający, odpowiadając na pytania wykonawców, zmodyfikował warunki udziału w taki sposób, że były one nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia, co spowodowało wykluczenie wykonawcy z postępowania.
Raport Prezesa UOKiK poświęcony zamówieniom publicznym

We wrześniu opublikowany został raport Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) dotyczący zamówień publicznych oraz i ich wpływu na rozwój konkurencji w gospodarce. UOKiK jest zaniepokojony niewielką liczbą firm startujących w przetargach wskazując na podstawowe przyczyny tego zjawiska oraz postulując wprowadzenie określonych zmian. Do przyczyn tej sytuacji Prezes UOKiK zalicza przede wszystkim zbyt krótki odstęp czasu pomiędzy publikacją ogłoszenia o przetargu, a terminem na złożenia oferty. Również stosowanie przez niektórych wykonawców rażąco niskich cen niekorzystnie wpływa na liczbę uczestników przetargu. Prezes w raporcie szczególnie odniósł się do problemu dopuszczalności zatrzymania wadium przez zamawiającego. Jego zdaniem konieczne jest ograniczenie tego uprawnienia jedynie do sytuacji, w której przyczyną niedostarczenia wymaganych dokumentów jest zmowa uczestników przetargu. Zdaniem Prezesa, ustawa prawo zamówień publicznych nie dość jasno wskazuje, że uczestnictwo w zmowie jest jedną z form naruszenia etyki zawodowej i jako takie może stanowić wystarczająca podstawę dla wykluczenia uczestnika przetargu. Raport w dużej mierze odzwierciedla podstawowe problemy związane z szeroko rozumianymi zamówieniami publicznymi w Polsce. Szerokiej krytyce poddane jest stosowanie ceny jako jedynego kryterium wyboru oferty. Zgodnie z raportem w Polsce taka sytuacja ma miejsce aż w 90% polskich zamówień, podczas, gdy w Europie jest to rząd jedynie 30 %. Z powyższego raportu wynika konieczność wprowadzenia szeregu zmian w polskim prawie zamówień publicznych, które zbliżą polskie ustawodawstwo do europejskich standardów. VIII. PRAWO PRACY
Nowe przepisy bhp dotyczące pracy przy urządzeniach energetycznych
W dniu 24 października wchodzi w życie nowe Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. Zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia urządzenia energetyczne oznaczają „urządzenia, instalacje i sieci, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii” Nowe rozporządzenie zastąpiło dotychczasowe – rozporządzenie z dnia 17 września 1999 r. Podstawową różnicą wprowadzoną nowym rozporządzeniem jest to, że w nowym rozporządzeniu nie znajdziemy szczegółowych zasad bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach energetycznych, lecz nakazuje ono, by prace eksploatacyjne prowadzić zgodnie z “instrukcjami eksploatacji”. Redagowaniem powyższych instrukcji obciążony jest “prowadzący eksploatację”. Pod pojęciem “prowadzący eksploatację” kryje się: jednostka organizacyjna albo osoba prawna lub fizyczna, zajmujące się eksploatacją własnych lub powierzonych im, na podstawie zawartej umowy, urządzeń energetycznych. Prace eksploatacyjne mogą wykonywać tylko osoby uprawnione oraz upoważnione, a “prowadzący eksploatację” powinien prowadzić wykaz osób upoważnionych. Natomiast prace eksploatacyjne stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia wydanego w formie pisemnej. Takie polecenie jest upoważniony wydać prowadzący eksploatację, a także osoby przez niego upoważnione. W celu asekuracji prace takie powinny być wykonywane przez co najmniej 2 osoby. W paragrafie 4 rozporządzenia zawarto katalog informacji, które w omawianej instrukcji muszą się znajdować. Do takich elementów należą między innymi charakterystyka urządzeń energetycznych, opis w automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań, zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia, wymagania w zakresie konserwacji, napraw, remontów urządzeń energetycznych oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów czy, wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub organizacyjnych środków ochrony stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego. Zwolnienie z pracy z powodu HIV narusza prawa człowieka Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) z dnia 3 października 2013 r. w sprawie nr 552/10, I.B. przeciwko Grecji W stanie faktycznym sprawy obywatel Grecji został zwolniony z pracy, gdy okazało się, że jest nosicielem wirusa HIV. Zwolnienia skarżącego zażądali współpracownicy. Po uwzględnionych odwołaniach, sprawę ostatecznie na niekorzyść skarżącego rozstrzygnął Sąd Kasacyjny, który orzekł, że zwolnienie z pracy było uzasadnione interesami pracodawcy. W ocenie Trybunału zwolnienie z pracy z powodu zarażenia wirusem HIV jest dyskryminujące oraz narusza prawo do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego. Zakażenie nie miało wpływu na wywiązywanie się przez skarżącego z jego obowiązków pracowniczych. Trybunał orzekł, iż skarżący padł ofiarą dyskryminacji ze względu na swój stan zdrowia, który bez wątpienia jest elementem życia prywatnego i rodzinnego i jako taki podlega ochronie konwencyjnej.  IX. PRAWO BUDOWLANE
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 września 2013 r. w sprawie gmin poszkodowanych w wyniku działania żywiołu od kwietnia do lipca 2013 r., w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych (Dz. U. poz. 1029) Przepisy, które weszły w życie z dniem 6 września 2013 roku, wskazują gminy, na terenie których umożliwione zostało stosowanie uproszczonych procedur postepowania przed organami administracji architektoniczno-budowlanej, w odniesieniu do obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działań żywiołu w okresie od kwietnia do lipca 2013 roku. W związku z wejściem w życie nowych przepisów podmioty, których obiekty budowlane, usytuowane na terenie ww. gmin, zostały uszkodzone lub zniszczone w wyniku powodzi, silnych wiatrów, intensywnych opadów atmosferycznych lub wyładowań atmosferycznych, uzyskały możliwość skorzystania z uproszczonych procedur postępowania przed organami administracji architektoniczno-budowlanej. Z uproszonych zasad, które określa ustawa z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. Nr 84, poz. 906, z późn. zm.), skorzystać będzie można na terenie gmin położonych w województwie dolnośląskim (59 gmin), lubelskim (24 gminy), lubuskim (1 gmina), łódzkim (34 gminy), małopolskim (127 gmin), mazowieckim (5 gmin), opolskim (39 gmin), podkarpackim (27 gmin), podlaskim (2 gminy), śląskim (70 gmin), świętokrzyskim (21 gmin), warmińsko-mazurskim (2 gmin) oraz wielkopolskim (1 gmina). Przepisy wskazanej powyżej ustawy wyłączają m.in. obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę przy odbudowie niektórych zniszczonych w wyniku działania żywiołu obiektów budowlanych (m.in. obiektów liniowych, z wyjątkiem linii kolejowych o znaczeniu państwowym) oraz obowiązek dokonania zgłoszenia przy remoncie obiektów uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (m.in. obiektów liniowych, z wyjątkiem linii kolejowych). Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 7 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę 4 września 2013 roku weszło w życie Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 7 sierpnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę. Wskazany akt normatywny wprowadza do polskiego porządku prawnego nowe wzory wniosku o pozwolenie na budowę oraz pozwolenie na rozbiórkę, które stanowią załącznik do wskazanego wyżej rozporządzenia. Obowiązek niezwłocznego dostarczenia dokumentacji na żądanie organuZgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 września 2013 r. sygn. II OSK 155/12, aby uzyskać zatwierdzenie projektu budowlanego i następnie otrzymać pozwolenie na jego wykonanie, należy jak najszybciej skompletować wszystkie niezbędne w sprawie dokumenty, których żądają organy administracji. Niewykonanie powyższego obowiązku we właściwym czasie, wyznaczonym przez organ na uzupełnienie brakującej dokumentacji, skutkować może dezaktualizacją wcześniej dostarczonych dokumentów, opinii, ekspertyz czy zaświadczeń, a w konsekwencji koniecznością dostarczenia nowych dokumentów.
X. PRAWO ADMINISTRACYJNE
Samoistne posiadanie musi być ujawnione w ewidencji gruntów
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2013 r., sygn. akt II FSK 1749/11, wskazuje, iż posiadanie samoistne winno być ujawnione w ewidencji gruntów. Ma to konsekwencje na przykład na gruncie podatku od nieruchomości. Zdaniem NSA, „jeżeli samoistny posiadacz nieruchomości nie został wskazany w ewidencji gruntów i budynków, to tym samym nie mógł na nim ciążyć obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości, lecz na ujawnionym w tej ewidencji właścicielu”. Zmiany w katalogu przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowiskoW § l pkt l rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. poz. 817) określono zakres zmian katalogu przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z treścią art. 59 ust. l pkt l ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.). Z kolei w § l pkt 2 rozporządzenia określono zakres zmian katalogu przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko stwierdza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.Wprowadzone zmiany obejmują m.in.:- wyłączenie z katalogu przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko m.in. realizacji lub przebudowy stacji redukcyjnych i tłoczni przy istniejących instalacjach do przesyłu oraz instalacji do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktów, o zużyciu rozpuszczalników organicznych większym niż 150 kg na godzinę lub większym niż 200 t na rok (instalacje tego typu stanowią obecnie przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko),- uzupełnienie katalogu przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko m.in. o instalacje do przesyłu dwutlenku węgla w celu podziemnego składowania o średnicy zewnętrznej nie mniejszej niż 800 mm i długości nie mniejszej niż 40 km, o podziemne składowanie dwutlenku węgla oraz o instalacje do wychwytywania dwutlenku węgla w celu podziemnego składowania,- wyłączenie z katalogu przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko m.in. instalacji przeznaczonych wyłącznie do zasilania znaków drogowych i kolejowych, urządzeń sterujących lub monitorujących ruch drogowy lub kolejowy, znaków nawigacyjnych, urządzeń oświetleniowych, billboardów i tablic reklamowych, lokalizowanych na obszarach objętych określonymi formami ochrony przyrody oraz zmiany instalacji do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktów z zastosowaniem rozpuszczalników organicznych polegającej na wprowadzeniu do ciągu technologicznego urządzeń służących do odzysku zużytych rozpuszczalników, realizacji lub przebudowy stacji redukcyjnych i tłoczni przy istniejących instalacjach do przesyłu,- uzupełnienie katalogu przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko m.in. o poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksów podziemnego składowania dwutlenku węgla,-  podwyższenie do 5000 m progu głębokości dla wierceń przy poszukiwaniu lub rozpoznawaniu złóż kopalin (z wyjątkiem wierceń w strefach ochrony ujęć wody, obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych oraz wskazanych obszarach objętych formami ochrony przyrody, na których próg ten wynosi 1000 m) oraz wykreślenie z katalogu przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin połączonego z robotami geologicznymi wykonywanymi przy użyciu materiałów wybuchowych; zmiana w zakresie głębokości wierceń ma na celu ułatwienie poszukiwania gazu łupkowego. Roszczenie właściciela nieruchomości o nabycie niewywłaszczonej na cele budowy dróg części tej nieruchomościW uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2013 r. sygn. III CZP 35/13, stwierdzono, iż właścicielowi nieruchomości przysługuje roszczenie o nabycie części nieruchomości, która nie został nabyta w celu budowy inwestycji celu publicznego. „Przesłanką roszczenia właściciela nieruchomości o nabycie niewywłaszczonej na cele budowy dróg części tej nieruchomości (art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych – Dz.U. Nr 80, poz. 721 ze zm.) jest niemożność prawidłowego jej wykorzystania na dotychczasowe cele, będąca następstwem odłączenia od niej części wywłaszczonej”. Oznacza to, że w przypadku, gdy pozostała część nieruchomości, która nie została wywłaszczona w celu budowy inwestycji celu publicznego, przestała pełnić swe dotychczasowe cele, właściciel nieruchomości może dochodzić nabycia również nabycia niewywłaszczonej części swej nieruchomości.  XI. PRAWO TRANSPORTOWE
Z dniem 12 października 2013 roku wejdą w życie nowe przepisy odnośnie kontroli przewozu drogowego.
Nowe przepisy oddziaływać będą na podmioty posiadające uprawnienia w zakresie kontroli przewozu drogowego (m.in. funkcjonariuszy Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Straży Granicznej oraz straży gminnych), a także na przedsiębiorców, kierowców i inne podmioty wykonujące przewóz drogowy. Koszty wdrożenia nowych przepisów, dotyczące przede wszystkim przebudowy prowadzonej przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego aplikacji Centralnej Ewidencji Naruszeń (CEN), obciążą budżet państwa. Celem wydania nowego rozporządzenia jest dostosowanie obowiązujących dotychczas przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2009 r. w sprawie kontroli przewozu drogowego (Dz. U. Nr 145, poz. 1184) do przepisów ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 244, poz. 1454) oraz przepisów unijnych dotyczących warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego oraz dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. Wprowadzone przez nowe przepisy zmiany obejmują m.in. uzupełnienie protokołów z kontroli o informacje o mandatach nałożonych na kierowców i zarządzających przedsiębiorstwem albo zarządzających transportem w przedsiębiorstwie. Rozporządzenie określa wzory dokumentów stosowane przez osoby uprawnione do kontroli przewozu drogowego, sposób przeprowadzania kontroli w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących okresów prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy, podczas kontroli drogowych i kontroli w przedsiębiorstwie, a także wymagane standardowe wyposażenie osób dokonujących tej kontroli i wykaz podstawowych elementów, które jej podlegają. Ponadto przepisy rozporządzenia określają rodzaj danych statystycznych gromadzonych w wyniku kontroli i rejestrowanych przez organy kontrolne, a także tryb, sposób i wzory dokumentów do ich przekazywania do Głównego Inspektora Transportu Drogowego.